آزمون رویکرد اقتصاد اخلاقی اسلامی در توسعه پایدار: تاثیر بانکداری اسلامی در کشورهای اسلامی

۱. مقدمه و هدفتوسعه پایدار یکی از اهداف اساسی سیاست گذاری در کشورهای اسلامی است که نیازمند کاهش نابرابری های اقتصادی و اجتماعی می باشد. بانکداری اسلامی با تکیه بر اصول عدالت محور و اخلاقی، می تواند نقش کلیدی در این مسیر ایفا کند. این پژوهش به بررسی تاثیر بانکداری اسلامی بر شاخص های توسعه پایدار در کشورهای اسلامی می پردازد.۲. مواد و روش هاجامعه آماری این پژوهش شامل ۱۲ کشور اسلامی است که بانکداری اسلامی در آن ها فعال و قابل اندازه گیری می باشد. انتخاب این کشورها براساس سه معیار صورت گرفته است: ۱) سهم حداقل ۱۵ درصدی تسهیلات بانک های اسلامی از کل تسهیلات، ۲) تنوع در عقود شرعی مانند قرض الحسنه و مشارکتی و ۳) دسترسی به داده های معتبر. کشورهایی که در دو معیار یا بیشتر عملکرد ضعیفی داشتند، از نمونه حذف شدند؛ ازجمله تونس، الجزایر و مراکش. بازه زمانی مطالعه از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳ میلادی انتخاب شده است و تاثیر نسبت اعتبارات بانک های اسلامی بر شاخص های توسعه انسانی و توزیع درآمد بررسی می شود.۳. یافته های تحقیقنتایج نشان داد که افزایش نسبت اعتبارات بانک های اسلامی به کل سیستم بانکی تاثیر مثبتی بر توزیع درآمد در دهک های پایین تر جامعه دارد، در حالی که این اثر در دهک های بالاتر کاهش می یابد. همچنین، مولفه هایی مانند سهم بانکداری مشارکتی، اعتبارات قرض الحسنه و تامین مالی پایدار، هر یک نقش متفاوتی در کاهش نابرابری و ارتقاء شاخص های انسانی ایفا می کنند. نظام بانکداری اسلامی به ویژه در بهبود سلامت، آموزش و درآمد دهک های پایین تر جامعه موثر بوده است.۴. نتیجه گیرییافته ها حاکی از آن است که بانکداری اسلامی می تواند با کاهش نابرابری درآمدی و ارتقاء شاخص های انسانی، نقش مهمی در تحقق توسعه پایدار در کشورهای اسلامی ایفا کند.

کلیدواژه ها:

اقتصاد اخلاقی اسلامی ، توسعه پایدار ، بانکداری اسلامی ، رگرسیون پانل کوانتایل ، کشورهای اسلامی