تجلی معنا در هنر خطاطی و کتیبه‌نویسی شهرهای اسلامی (بررسی نحوه انعکاس آیات قرآن در کتیبه مساجد در معماری شهر اسلامی)

کتیبه‌نویسی یکی از بارزترین عناصر نمادین در معماری اسلامی است که به زیباترین صورت ممکن در مساجد و اماکن متبرکه همراه با نقوش هندسی و اسلیمی زینت بخش ایوان،‌ مناره، صحن، شبستان و محراب گردیده‌اند. آنچه مسلم است اینست که شخص در فضای مسجد به عنوان یک بیننده صرف نیست بلکه با معنا و انعکاسات معنوی آیات قرآنی و ادعیه موجود در کتیبه‌ها مرتبط می‌گردد. معماران و شهرسازان و هنرمندان شهر اسلامی سعی بر آن دارند تا جلوه‌ای از آیات و انوار الهی را در تک تک عناصر و اجزای شهر اسلامی متجلی سازند. خوشنویسی نیز از جمله عناصر اساسی و هویت بخش در معماری اسلامی است و از تزئینات در فن معماری بشمار می‌آید از این قائده مستثنی نیست. و وجود کتیبه‌ها و تلفیق آن با رنگ و تزئینات دارای هماهنگی با روح و جان انسان بوده و همین مسئله باعث شده تا فضایی آرام و دلنشین در مساجد بوجود آید.این مقاله که با هدف بررسی انواع خطوط و کتیبه‌نویسی در معماری مساجد شهرهای اسلامی می‌باشد، سعی دارد در ابتدا به بررسی انواع خطوط و چگونگی استفاده از آن در معماری اسلامی خصوصاً مساجد بعنوان مرکز ثقل شهر اسلامی پرداخته و در ادامه به نقش ویژه کتیبه‌نویسی در معماری اشاره داشته باشد.