جایگاه آینده پژوهی در کتابخانه ها : مفاهیم و روش ها

هدف از ارائه این مقاله، تبیین جایگاه و نقش آینده پژوهی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی میباشد. با توجه به افزایش کمی و کیفی سواد در جامعه و امکان استفاده از فناوری اطلاعات از راه دور، تعداد جامعه استفاده کننده ازکتابخانه ها افزایش یافته است. این عامل بر میزان و نوع خدمات و بودجه و نیروی انسانی کتابخانه تأثیر به سزایی داشته است. در واقع کتابخانه ها علاوه بر مراجعان حضوری خود، دارای استفاده کنندگانی غیر حضوری نیز شده اند. البته با توجه به اینکه کتابخانه ها درآغاز راه ایجاد کتابخانه های دیجیتالی و خدمات الکترونیکی قراردارند، مراجعان آنها هنوز برای دریافت بسیاری از خدمات، ناگزیر به مراجعه حضوری به کتابخانه اند. از این رو کتابخانه ها برای پاسخگویی به نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان حضوری و غیر حضوری خود، به تلاش و هزینه بیشتری نیاز دارند. وقوع این تغییرات باعث شده تا مدیران کتابخانه ها به راحتی نتوانند خود را با شرایط جدید ویا در حال وقوع انطباق دهند. این شرایط، کتابداران و مدیران را به تکاپو واداشته تا برای مواجهه با حوادث نوین و آتی در حوزه کتابخانه ها چاره جویی کنند. این واقعیات صاحب نظران این حوزه را به پیش بینی آینده واداشته است. این پیش بینی ها می توانند مبنای جهت گیری کتابخانه ها به سوی آینده باشند. در این مقاله سعی شده است به معرفی آینده پژوهی، اهمیت آن در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی و روش های مورداستفاده در این زمینه علمی می پردازد.

کلیدواژه ها:

آینده شناسی ، آینده نگاری ، آینده پژوهی ، کتابخانه ها ، برنامه ریزی