تحلیل نقادانه-شناختی گفتمان سه رئیس جمهور ایران درباره منازعه فلسطین- اسرائیل: مطالعه موردی سخنرانی های مجمع عمومی سازمان ملل متحد از ۱۳۷۷تا ۱۳۹۸

پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد هارت (۲۰۱۰)  است که در آن ابزارهای زبان شناسی شناختی با تحلیل گفتمان نقادانه تلفیق شده است. بر این اساس، مجاز مفهومی (ردن و کوچش، ۱۹۹۹) در کنار مفهوم خصومت سازی (لاکلا و موف، ۲۰۰۱) قرار می گیرد تا به این پرسش پاسخ داده شود که زبان شناسی شناختی چگونه می تواند به خدمت تحلیل گفتمان نقادانه درآید و تحلیلی خرد به کلان ارائه دهد. بدین منظور، پیکره ای متشکل از سخنرانی های سه رئیس جمهور ایران (سیدمحمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی) در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۹۸ با تمرکز بر مناقشه فلسطین-اسرائیل واکاوی شد تا با استفاده از یک تحلیل سه سطحی ماهیت گفتمان هر یک از روسای جمهور ایران در قبال این مناقشه آشکار گردد. در این راستا، سطح خرد تحلیل روابط مجازآفرین را در بر می گیرد. در سطح میانه، تفسیری گفتمان مدار از این روابط به دست داده می شود، و در سطح کلان به تبیین نقادانه- شناختی مفاهیم خصومت سازانه میان گفتمان های رقیب پرداخته می شود. یافته های این پژوهش کارآمدی چنین تلفیقی  را اثبات می کند و نشان می دهد که هر سه گفتمان مجاز را به کار می گیرند تا ابعاد خاصی از هویت برون گروه مشترک شان (اسرائیل) را در پیش زمینه قرار دهند و به این ترتیب به برجسته سازی ویژگی های منفی این دگر مشترک بپردازند. به بیان دیگر، در هر سه گفتمان از روابط مجازآفرین استفاده می شود تا رفتارهای این دگر مشترک به مثابه کلیشه های هویتی ثابت این موجودیت به تصویر کشیده شوند.

کلیدواژه ها:

تحلیل نقادانه-شناختی گفتمان ، مجاز ، گفتمان های روسای جمهوری اسلامی ایران ، خصومت سازی ، منازعه فلسطین-اسرائیل