فرسودگی تحصیلی

هدف از پژوهش حاضر بررسی جامع عوامل روان شناختی و اجتماعی موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان با تاکید بر نقش واسطه ای و تعاملی متغیرهایی چون خودکارآمدی، انگیزش تحصیلی، حمایت اجتماعی ادراک شده، خودتنظیمی و نگرش تحصیلی است. مطالعات متعددی با بهره گیری از روش تحلیل مسیر و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) نشان داده اند که این متغیرها تاثیر معناداری بر عملکرد تحصیلی دارند. نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که خودکارآمدی تحصیلی نه تنها مستقیما بر پیشرفت تحصیلی اثرگذار است، بلکه از طریق افزایش انگیزش درونی و استفاده موثر از راهبردهای یادگیری و تقویت نگرش مثبت به مدرسه و دانشگاه به صورت غیرمستقیم نیز موجب ارتقاء عملکرد تحصیلی می شود. همچنین، حمایت اجتماعی ادراک شده از سوی والدین، معلمان و همسالان می تواند زمینه ساز شکل گیری باورهای خودتوانمندسازی در دانش آموزان گردد و نقش تسهیل کننده ای در مدیریت استرس و سازگاری تحصیلی ایفا می کند. علاوه بر این، ویژگی های فردی مانند نظم پذیری، مسئولیت پذیری و گرایش به یادگیری عمیق در قالب مولفه های شخصیت می توانند نقش تعدیل کننده ای در مسیر تاثیر عوامل روان شناختی بر پیشرفت تحصیلی داشته باشند. مقایسه میان دانش آموزان مناطق جغرافیایی مختلف نیز تفاوت هایی در سطح انگیزش و عملکرد تحصیلی نشان می دهد که احتمالا متاثر از تفاوت های فرهنگی، اقتصادی و سطح دسترسی به منابع آموزشی است. در مجموع یافته ها بر اهمیت توسعه و طراحی برنامه های مداخله ای مبتنی بر تقویت مهارت های خودتنظیمی، ارتقاء خودکارآمدی و ایجاد محیط های آموزشی حمایت گرانه تاکید دارند تا با در نظر گرفتن تفاوت های فردی و زمینه ای موجبات بهبود پیشرفت تحصیلی در سطوح مختلف آموزشی فراهم شود.

کلیدواژه ها:

فرسودگی تحصیلی ، خودکارآمدی ، انگیزش تحصیلی ، حمایت اجتماعی ، تحلیل مسیر ، مدل سازی معادلات ساختاری