اثربخشی آموزش تاب آوری هیجانی- شناختی بر استرس والدگری، تنظیم هیجان و تاب آوری والدین کودکان پسر با کم توان ذهنی خفیف

با تولد یک کودک با کم­توانی ذهنی، کارکردهای روان­شناختی والدین به مخاطره می افتد؛ بنابراین استفاده از مداخله های رویکردمحور، کوتاه مدت و مقرون به صرفه در بهبود شرایط خاص روان شناختی این والدینضروری است. در همین راستا، پژوهش حاضر باهدف اثربخشی آموزش تاب آوری هیجانی- شناختی بر استرس والدگری، تنظیم هیجان و تاب آوری والدین کودکان کم توان ذهنی خفیف انجام شد. جامعه آماری را والدین دارای فرزند پسر با کم­توانی ذهنی خفیف ۸ تا ۱۲ ساله مشغول به تحصیل در مدرسه کودکان استثنایی مرجوی (۲) شهرستان کرج تشکیل دادند. نمونه پژوهش ۳۰ نفر از والدین بودند که به صورت در دسترس و بر اساس ملاک های مطالعه انتخاب و به­صورت تصادفی در گروه­های آزمایش و گواه جای دهی شدند. ابزار پژوهش شامل: پرسشنامه استرس والدگری (آبیدین، ۱۹۹۵)، مقیاس دشواری هایی در تنظیم هیجان (گراتز و روئمر، ۲۰۰۴) و مقیاس تاب­آوری (کانر و دیویدسون،۲۰۰۳)، بود. آموزش تاب­آوری هیجانی-شناختی اسمیت و آسکف (۲۰۱۶) به مدت ۶ جلسه ۵۰ تا ۶۰ دقیقه­ای و یک بار در هفته به صورت گروهی در گروه آزمایش ارائه شد. داده­ها با روش کواریانس تک و چندمتغیری تحلیل شد. یافته­ها نشان داد که برنامه آموزشی به طور معنی داری برکاهش مولفه های استرس والدگری، افزایش تنظیم هیجان و تاب­آوری والدین کودکان با کم توان ذهنی تاثیر داشت (P<۰/ ۰۵)؛ بنابراین به نظر می رسد آموزش حاضر در قالب یک برنامه رویکرد محور، کوتاه مدت و تعامل گرا، توانست با تلفیق راهبردهای شناختی- رفتاری و آموزش آرام­سازی، ذهن­آگاهی و سایر فنون، انعطاف­پذیری شناختی- هیجانی والدین را در تعامل با کودکان خود ارتقاء ­بخشد.

کلیدواژه ها:

تاب آوری هیجانی- شناختی ، استرس والدگری ، تنظیم هیجان ، کم توان ذهنی خفیف