بررسی نقش واسطه ای سواد دیجیتال معلمان در رابطه بین آموزش الکترونیکی و تعاملات آموزشی در مدارس ابتدایی شهر تهران

پیشینه و اهداف: پیشرفت های سریع در فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و ادغام آن ها در دستگاه های تلفن همراه، چشم انداز آموزش را متحول کرده و روش های نوآورانه ای را برای تدریس و یادگیری معرفی کرده است. این ادغام فناوری، نحوه تبیین و هدایت فرایند یادگیری را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده است. معلمان، به عنوان تسهیل گران اصلی یادگیری، نقش محوری در جذب دانش آموزان در محیط های یادگیری الکترونیکی ایفا می کنند. با این حال، اثربخشی یادگیری الکترونیکی در تقویت تعاملات معلم و دانش آموز به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از مهم ترین آن ها سواد دیجیتال معلمان است. سواد دیجیتال نه تنها توانایی معلمان را در استفاده موثر از ابزارهای یادگیری الکترونیکی تعیین می کند، بلکه ظرفیت آن ها را برای ایجاد تعاملات آموزشی معنادار نیز افزایش می دهد. هدف این مطالعه بررسی نقش واسطه ای سواد دیجیتال معلمان در رابطه بین آموزش الکترونیکی و تعاملات آموزشی در مدارس ابتدایی شهر تهران است.روش ها : روش تحقیق از نظر دست یابی به هدف از نوع کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. جامعه آماری به تعداد ۲۰۹۶۸ نفر معلم دوره ابتدایی در کل شهر تهران (مناطق ۱۹ گانه آموزش و پرورش شهر تهران) شامل ۱۸۸۲۴زن و ۲۱۴۴ نفر مرد بود. حجم نمونه براساس جدول مورگان ۳۷۶ نفر برآورد شد. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای بود. در ابتدا شهر تهران به پنج منطقه جغرافیایی (شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب) تقسیم شد. پس از تقسیم بندی شهر تهران به مناطق جغرافیایی با دادن کد به صورت تصادفی از هر منطقه یک خوشه (منطقه) انتخاب شد. در مرحله بعد به صورت تصادفی از مناطق انتخابی با دادن کد از هر منطقه ۲۰ خوشه (مدرسه) به جهت رعایت توازن در مناطق انتخاب شد و برای اندازه گیری متغیرهای مورد مطالعه، سه ابزار معتبر مورد استفاده قرارگرفت که عبارتند از: پرسش نامه سواد رایانه ای، پرسش نامه یادگیری الکترونیکی و پرسش نامه تعامل معلم و دانش آموز. این ابزارها چارچوبی جامع برای ارزیابی سواد دیجیتال معلمان، اثربخشی یادگیری الکترونیکی و کیفیت تعاملات معلم و دانش آموز فراهم کردند. برای تحلیل فرضیات از مدل معادلات ساختاری و رگرسیون خطی استفاده شد.یافته ها: یافته های این پژوهش تاثیر مثبت یادگیری الکترونیکی بر تعاملات معلم و دانش آموز را تایید می کند. علاوه بر این، سواد دیجیتال به عنوان یک عامل میانجیگری حیاتی شناسایی شد که این رابطه را تقویت می کند. به طور خاص، نتایج نشان داد که معلمان با سطح سواد دیجیتال بالاتر، مجهزتر به استفاده از سکوهای یادگیری الکترونیکی هستند و منجر به تعاملات آموزشی موثرتر می شوند. نقش میانجیگری سواد دیجیتال اهمیت آن را به عنوان یک مهارت بنیادین که مزایای فناوری های یادگیری الکترونیکی را تقویت می کند، برجسته می کند. این یافته نشان می دهد که سواد دیجیتال نه تنها پذیرش ابزارهای یادگیری الکترونیکی را تسهیل می کند؛ کیفیت تعامل معلم و دانش آموز را نیز در محیط های یادگیری مجازی غنی می سازد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش بر ضرورت بهبود سواد دیجیتال معلمان برای ارتقای کیفیت کلی آموزش و ترویج تعاملات موثر معلم و دانش آموز در مدارس ابتدایی تاکید می کند. سواد دیجیتال به عنوان یک توانمندساز حیاتی عمل می کند و به معلمان امکان می دهد تا ابزارهای یادگیری الکترونیکی را موثرتر هدایت و استفاده کنند. در نتیجه، مداخلات هدفمند برای بهبود سواد دیجیتال معلمان باید به عنوان بخشی از اصلاحات آموزشی گسترده تر در اولویت قرار گیرد. علاوه بر این، توسعه زیرساخت های ICT در مدارس برای اجرای موفقیت آمیز ابتکارات یادگیری الکترونیکی ضروری است. فراهم کردن دسترسی معلمان به ابزارها و منابع دیجیتال قابل اعتماد می تواند توانایی آن ها را در ارائه درس های مجازی جذاب و تعاملی بیشتر تقویت کند. علاوه بر این، برنامه های آموزشی متناسب با تمرکز بر استفاده عملی از سکو های یادگیری الکترونیکی و استراتژی های تدریس دیجیتال می تواند معلمان را برای به حداکثر رساندن پتانسیل ICT در آموزش توانمند کند. با رسیدگی به این حوزه ها، مدارس می توانند محیطی مناسب برای یادگیری الکترونیکی موثر ایجاد کرده و تعاملات آموزشی قوی تر بین معلمان و دانش آموزان را تقویت کنند. یافته های این مطالعه به مجموعه رو به رشد دانش در مورد نقش سواد دیجیتال در آموزش مدرن کمک می کند و اهمیت آن را در سازگاری با نیازهای عصر دیجیتال برجسته می سازد.

کلیدواژه ها:

یادگیری الکترونیکی ، تعاملات آموزشی ، سواد دیجیتال ، مدارس ابتدایی