مدل سازی ساختار زون کم سرعت و ویژگی های مهندسی آن با استفاده از روش های توموگرافی انکساری لرزه ای و تحلیل چندکاناله امواج سطحی

در پروژه های لرزه ای، آگاهی از عمق سنگ بستر و ویژگی های ژئوفیزیکی لایه های خاک بالادست برای افزایش دقت در تصحیحات استاتیکی و بازیابی دامنه داده های لرزه ای بسیار مهم است. از سوی دیگر، در اختیار داشتن این اطلاعات برای طراحی ایمن و بهینه سازه های سطحی و تجهیزات استخراج و بهره برداری پس از اکتشافات نیز اهمیت فراوان دارد. روش های مرسوم حفاری و نمونه برداری در مهندسی ژئوتکنیک علاوه بر هزینه های بالا و نیاز به تجهیزات سنگین، در برخی محیط ها چالش برانگیز یا حتی غیرممکن هستند. به همین دلیل، روش های غیرمخرب لرزه ای که مبتنی بر استخراج مقاطع سرعت امواج P و S و تحلیل تغییرات آنها هستند، می توانند به عنوان جایگزینی مناسب به کار گرفته شوند. در این مطالعه، از روش های توموگرافی انکساری لرزه ای و تحلیل چند کاناله امواج سطحی به عنوان تکنیک هایی کارآمد و مقرون به صرفه برای مدل سازی لایه های زیرسطحی نزدیک به سطح و توصیف ویژگی های مهندسی آنها استفاده شد. برای این منظور، داده های لرزه ای یک منطقه در شرق کشور با اجرای مجموعه ای از پروفیل های انکساری لرزه ای گردآوری گردید. تحلیل این داده ها امکان استخراج مدل لایه بندی خاک، الگوی تغییرات سرعت امواج در لایه ها، و تعیین موقعیت تقریبی سنگ بستر را فراهم ساخت. در ادامه، با ترکیب مقادیر سرعت های به دست آمده و معادلات نظریه کشسانی، مجموعه ای از پارامترهای بنیادین با اهمیت بالا در مطالعات ژئوفیزیکی استنتاج گردید.

کلیدواژه ها:

سرعت موج P ، سرعت موج S ، عمق سنگ بستر ، ضرایب کشسانی ، ضریب فشار جانبی زمین در حالت سکون ، زاویه اصطکاک داخلی خاک