نقش و جایگاه مدیریت شهری در ارتقاء حقوق شهروندان

مدیریت شهری به عنوان یکی از ارکان اصلی حکمرانی محلی، نقش بنیادینی در تحقق عدالت اجتماعی، توسعه پایدار و ارتقای حقوق شهروندان دارد. در دنیای امروز که شهرها به عنوان محورهای اصلی تحولات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شناخته می شوند، اهمیت توجه به حقوق شهروندان در سیاست گذاری و برنامه ریزی شهری بیش از پیش احساس می شود. گسترش جمعیت شهری، افزایش تنوع فرهنگی و اجتماعی، و پیچیدگی ساختارهای اداری و خدماتی، موجب شده است که مدیریت شهری دیگر صرفا به اداره فیزیکی شهر محدود نباشد، بلکه ماموریت آن در جهت تضمین کرامت انسانی، برابری فرصت ها، شفافیت و پاسخ گویی معنا پیدا کند. در این راستا، مدیریت شهری با به کارگیری اصول عدالت، کارآمدی، و مشارکت پذیری می تواند بستری فراهم کند تا حقوق شهروندان در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی تحقق یابد. مدیریت شهری کارآمد با ایجاد سازوکارهای مناسب در زمینه قانون گذاری محلی، نظارت عمومی، و خدمات رسانی شفاف و عادلانه، نقش مهمی در تحقق عدالت شهری و افزایش رضایت عمومی ایفا می کند. از سوی دیگر، ناکارآمدی در ساختار مدیریت شهری، تمرکزگرایی، ضعف هماهنگی بین نهادهای مسئول، و ناآگاهی عمومی نسبت به حقوق شهروندی از جمله موانع عمده در مسیر تحقق این اهداف محسوب می شوند. شهروندان زمانی می توانند از حقوق خود بهره مند شوند که میان آنان و نهادهای شهری رابطه ای دوسویه، مبتنی بر اعتماد، مشارکت و آگاهی شکل گیرد. بنابراین، ارتقاء حقوق شهروندان در گرو گذار از مدیریت سنتی مبتنی بر ارائه خدمات صرف، به سمت مدیریت نوینی است که بر پایه اصول حکمرانی خوب شهری، شفافیت، پاسخ گویی، عدالت محوری و مشارکت فعال شهروندان استوار باشد. چنین تحولی نه تنها موجب افزایش سرمایه اجتماعی و تقویت حس تعلق شهروندان به شهر می شود، بلکه زمینه ساز توسعه پایدار و پایایی نظم اجتماعی در فضاهای شهری خواهد بود.

کلیدواژه ها:

مدیریت شهری ، حقوق شهروندی ، عدالت شهری ، مشارکت اجتماعی ، حکمرانی محلی