طراحی و اعتباریابی الگوی مدرسه کارآمد برای دوره ابتدایی نظام آموزش و پرورش

این تحقیق با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی مدرسه کارآمد برای دوره ابتدایی نظام آموزش و پرورش انجام شد. تحقیق حاضر، پژوهشی توصیفی - اکتشافی با رویکرد پژوهشی آمیخته (کیفی-کمی از نوع متوالی) بود بطوریکه در بخش کیفی، روش مورد استفاده، نظریه داده بنیاد و مبتنی بر رویکرد Strauss & Corbin (۱۹۹۰) و طی مراحل کدگذاری سه گانه ی (باز، محوری و گزینشی) بود. مشارکت کنندگان بخش کیفی، مشتمل بر اساتید دانشگاهی در رشته های مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی و همچنین خبرگان اجرایی حوزه آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۳ بود. جهت انتخاب نمونه، از شیوه نمونه گیری هدفمند نظری استفاده و محقق توانست به نظرات ۲۳ نفر دسترسی یابد و مبتنی بر نظرات این تعداد از افراد اشباع نظری حادث گردید. در بخش کمی، روش مورد استفاده از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری این بخش، مشتمل بر مدیران، معاونان و معلمان دوره ابتدایی کشور و حجم نمونه با توجه به جدول Krejcie & Morgan (۱۹۷۰)، ۳۸۴ نفر برآورد گردید. ابزارگردآوری داده ها در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر ابعاد و مولفه های بخش کیفی بود که پس از تایید روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که الگوی مدرسه کارآمد از حیث شرایط علی شامل۴ بعد تغییر سپهر آموزش کنونی، مدرسه به مثابه اجتماع، توسعه گفتمان های آموزشی و توسعه عدم تجانس ها و ۱۲ مولفه، از حیث شرایط زمینه ای شامل ۲ بعد مساله مندی مدرسه و رشد گرایش تحول گرایانه و ۴ مولفه مرتبط بدان، از حیث شرایط مداخله گر شامل ۲ بعد بازاندیشی انتقادی در آموزش و پرورش و بنیادگرایی آموزش و ۵ مولفه مرتبط بدان، از حیث راهبردها مشتمل بر ۴ بعد راهبرد تسهیل گیری جریان آموزش، نهادینه سازی سیستم باز، معناآفرینی آموزشی و بازآرایی محیطی و ۹ مولفه مرتبط بدان و نهایتا از حیث پیامدها دارای ۳ پیامد فردی، اجتماعی و سازمانی و ۶ مولفه مرتبط بدان است. لذا مبتنی بر الگوی مطروحه در این تحقیق، بنظر می رسد که بکارگیری این الگو می تواند به توسعه توانمندی های موجود و ظرفیت های بالقوه مدارس دولتی کشور در استفاده همزمان از اکتشاف و بهره برداری و دستیابی به تربیتی تحول گرایانه و تقویت روح خودشکوفایی و خود تحقق بخشی دانش آموزان و کادر مدرسه کمک نماید.

کلیدواژه ها:

مدرسه کارآمد ، دوره ابتدایی ، آموزش و پرورش ایران.