مقایسه اثربخشی معنویت گرایی مبتنی بر خود آگاهی و درمان هیجان مدار بر پریشانی جنسی و حساسیت بین فردی در مادران دارای اختلال افسردگی پس از زایمان شهر اصفهان

یکی از رایج ترین اثرات روان شناختی پس از زایمان، افسردگی پس از زایمان است و در صورت عدم درمان، ضمن تاثیرگذاری منفی بر رشد عاطفی، ذهنی و ذهنی کودک در بلندمدت می تواند پیامدهای جبران ناپذیری بر کیفیت زندگی زناشویی مادر نیز داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی معنویت گرایی مبتنی بر خود آگاهی و درمان هیجان مدار بر پریشانی جنسی و حساسیت بین فردی در مادران دارای اختلال افسردگی پس از زایمان شهر اصفهان انجام شد. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و دوره پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را کلیه مادران دارای اختلال افسردگی پس از زایمان مراجعه کننده به مرکز بهداشت در شهر اصفهان در سال ۱۴۰۳ تشکیل می دادند. نمونه آماری شامل ۴۵ نفر بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس و بر اساس ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک کنترل (هر گروه ۱۵ نفر) جایگزین شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های پریشانی جنسی (Derogatis et al, ۲۰۰۸) و حساسیت فردی (Boyce & Parker, ۱۹۸۹) استفاده شد. گروه های آزمایش تحت درمان گروهی درمان هیجان مدار (جانسون، ۲۰۰۸) و معنویت گرایی مبتنی بر خود آگاهی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ گونه مداخله درمانی دریافت نکرد. جهت تجزیه و تحلیل از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو درمان معنویت گرایی مبتنی بر خودآگاهی و درمان هیجان مدار در کاهش میزان پریشانی جنسی اثربخش بوده اند که در این بین درمان هیجان مدار نسبت به معنویت گرایی مبتنی بر خودآگاهی بر کاهش پریشانی جنسی تاثیر بیشتری داشته است. در زمینه حساسیت بین فردی نیز هر دو درمان به یک اندازه اثربخشی داشته اند (۰۵/۰P<) و این اثرات نیز در دوران پیگیری پایدار بودند. یافته های پژوهش حاضر می تواند به متخصصان در اتخاذ رویکرد مناسب در درمان افسردگی پس از زایمان یاری رسانده و مادران را آماده مقابله با معضلات بعد از زایمان کند.

کلیدواژه ها:

اختلال افسردگی پس از زایمان ، پریشانی جنسی ، حساسیت بین فردی ، معنویت گرایی مبتنی بر خود آگاهی ، درمان هیجان مدار