مرور تطبیقی الگوهای طراحی مسکن سالمندان جهت دستیابی به آسایش حرارتی و روانی

هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و تحلیل مهم ترین الگوهای بین المللی در طراحی مسکن سالمندان با تاکید بر مولفه های موثر بر آسایش حرارتی و روانی و بررسی امکان بومی سازی این الگوها در بستر اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی ایران است. سوالات کلیدی پژوهش شامل این موارد بوده اند: «کدام الگوهای طراحی مسکن سالمندان در مطالعات بین المللی برای دستیابی به آسایش حرارتی و روانی برجسته هستند؟»، «مولفه های اصلی موفقیت این الگوها از نظر آسایش حرارتی و روانی کدام اند؟» و «چگونه می توان این الگوها را متناسب با شرایط ایران بومی سازی کرد؟». برای پاسخ به این پرسش ها، از روش مرور سیستماتیک همراه با تحلیل تطبیقی استفاده شد. در مرحله ی اول، جست وجوی ساختاریافته در پایگاه های معتبر علمی (Scopus، Web of Science، Google Scholar، PubMed و ...) صورت گرفت و در نهایت ۳۰ مقاله بر اساس معیارهای مشخص شده انتخاب گردید. سپس داده های استخراج شده با استفاده از تحلیل محتوای کیفی و مقایسه ی تطبیقی ارزیابی شدند. یافته ها نشان داد چهار الگوی اصلی شامل خانه های اشتراکی، مجتمع های سالمندان، خانه های هوشمند و سکونت در بافت های ترکیبی شهری بیشترین تاکید را در حوزه ی آسایش حرارتی و روانی داشته اند. مولفه های کلیدی موثر بر موفقیت این الگوها عبارت اند از: کنترل و بهینه سازی شرایط دمایی و تهویه طبیعی، استفاده از مصالح مناسب اقلیمی، دسترسی کافی به نور روز، ارتباط با فضاهای سبز و طبیعت، امنیت روانی و تقویت احساس تعلق به مکان. بااین حال، میزان اثربخشی و پذیرش این الگوها به عوامل فرهنگی، اقتصادی و زیرساخت های فنی وابسته است. ترکیب مداخلات کالبدی و فناوری های نوین در کنار توجه به ابعاد روانی می تواند به افزایش آسایش حرارتی و روانی سالمندان منجر شود.

کلیدواژه ها:

آسایش حرارتی ، آسایش روانی ، طراحی مسکن سالمندان ، مرور تطبیقی ، طراحی اقلیمی ، امنیت روانی