مختصات توسعه در ارای متفکران متاخر ایران؛ با تاکید بر آرای سید جواد طباطبایی

توسعه در تمامی ابعاد آن بعنوان یکی از مهمترین خواسته های بشری شناخته می شود. این موضوع از زمانی که ایرانیان با غرب وتوسعه آشنا شدند، در آرای ، فقها، متفکران و روشنفکران ایرانی تجلی یافته است.توسعه از منظر روشنفکران دینی دارای عناصر مختلفی است که از مهمترین آنها می توان به مقدم بودن توسعه سیاسی- فرهنگی، نظام آموزشی، مسولیت پذیری و تفسیرهای روزآمد از گزاره های دینی اشاره کرد.. سوال و هدف محوری این پژوهش مولفه های توسعه در آرای ملکیان و سید جواد طباطبایی بعنوان دو متفکر تاثیرگذار در ایران متاخر است.با در نظر گرفتن روش توصیفی-تحلیلی می توان گفت که نشانگان توسعه در گفتمان روشنفکری دینی همچون طباطبایی بر مولفه هایی همچون حکومت دموکراتیک اقتداگرا، دین اقلی، حقوق بشر، سکولاریسم و پلورالیسم و همچنین کنار گذاشتن مذهب ایدئولوژیک و تبدیل عرصه عمومی به حوزه عرف معنا می شود. در این راستا توسعه در آرای متفکران متاخر با تاکید بر علم تجربی، مسئولیت پذیری، کنار گذاشتن ایدئولوژی گرایی و گفتار تک گویه، به رای عمومی گذاشتن تمامی گزاره های دینی همچون حجاب و تجربه آزادانه ایمان بر توسعه همه جانبه بخصوص توسعه علمی منفک از معنویت و درون گرا معنا می شود. اما بطور خاص توسعه در آرای طباطبایی با تاکید بر اقتدارگرایی، دولت مقتدر، حاکمیت قانون، توسعه انسانی، مصلحت، نخبه گرایی دموکراتیک، و ناسیونالیسم بر توسعه اقتصادی برون گرا و فلسفی صورت بندی شده است.

کلیدواژه ها:

توسعه ، غرب ، روشنفکران ، اقتدار ملی ، طباطبایی