نگاهی به معضلات علیت ذهنی از منظر حکمت متعالیه

یکی از مسائلی که از دیرباز در میان فلاسفه مورد توجه قرار داشته است، شناخت ابعاد وجودی انسان و در نتیجه ارائه تعریفی جامع از هویت انسان است. این بحث تحت عنوان مسئله ذهن و بدن در فلسفه غرب از زمان دکارت آغاز گردید و او قائل به ترکیب هویت انسان از دو جوهر متمایز مادی و مجرد بود. ناتوانی دکارت در دفع شبهاتی نظیر چگونگی ارتباط یک جوهر ممتد با جوهر ناممتد سبب شد تا در دوره های بعد فیلسوفان تحلیلی غرب عمدتا به فیزیکالیسم متمایل شوند. اما در فلسفه اسلامی بحث رابطه نفس و بدن از قدیمی ترین و در عین حال جذاب ترین مباحث به شمار می آمده است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده است در ابتدا مسئله رابطه نفس و بدن از نگاه فیلسوفان تحلیلی بررسی شده است و سپس ضمن بیان سیر مسئله در فلسفه اسلامی، رای ملاصدرا در حکمت متعالیه به طور ویژه مورد توجه قرار گرفته است. نگارنده در پایان به این نتیجه رسیده است که براساس یگانه انگاری تشکیکی ملاصدرا اشکالات وارد شده بر رابطه نفس و بدن، قابل پاسخ گویی می باشد.

کلیدواژه ها:

علیت ذهنی ، رابطه نفس وبدن ، حکمت متعالیه ، دوگانه انگاری ، فیزیکالیسم