ارزیابی قابلیت مدل SWAT در شبیه سازی مولفه های بیلان آب حوضه آبریز ارس

در این پژوهش مولفه های بیلان آب حوضه آبریز ارس برای دوره ۲۸ ساله (۱۹۸۷-۲۰۱۴) در مدل SWAT شبیه سازی گردید. بدین منظور کارایی و قابلیت مدل SWAT توسط SWAT CUP با استفاده از الگوریتم SUFI۲ و بر اساس داده دبی مشاهداتی در ایستگاه هیدرومتری منتخب حوضه ارس (بدوی) با ۷۰ درصد از داده ها (۱۹۸۷-۲۰۰۶) واسنجی و با ۳۰ درصد بقیه (۲۰۰۷-۲۰۱۴) اعتبارسنجی شد. بر مبنای داده های رستری ورودی به مدل، این حوضه به ۶۸ زیرحوضه با ۱۲۶۴ واحد پاسخ هیدرولوژیکی تقسیم و محاسبات در سطح آن ها انجام شد. با استفاده از ۱۴ پارامتر مهم که بر اساس مقایسه نتایج تحلیل حساسیت از بین چندین پارامتر انتخاب شده بودند، کالیبره کردن مدل SWAT انجام شد. در مرحله تحلیل حساسیت مدل، پارامترهای مربوط به دمای ماهانه و دمای هوا و فاکتور تبخیر از خاک از فایل های .bsn و .wgn و .hru به عنوان موثرترین پارامترها در شبیه سازی دبی جریان ایستگاه هیدرومتری منتخب حوضه ارس شناسایی شدند. با اجرای ۳۰۰ باره کالیبراسیون، در نهایت بهترین دور شبیه سازی بر اساس معیار هدف شناسایی شده و داده های خروجی مورد ارزیابی قرار گرفت. کارایی و دقت مدل در دوره واسنجی (۱۹۸۷-۲۰۰۶) بر اساس معیارهای ارزیابی NS، P-Factor، R-Factor و R۲ به ترتیب ۶۴/۰، ۷۱/۰، ۲۷/۰ و ۷۹/۰ محاسبه گردید که نشان دهنده رضایت بخش بودن کارایی مدل در شبیه سازی بیلان آب حوضه ارس است. مقدار این معیارها در دوره اعتبارسنجی به ترتیب ۷/۰، ۷۸/۰، ۳/ و ۶۸/۰ محاسبه شد.

کلیدواژه ها:

الگوریتم SUFI۲ ، ارس ، بیلان آب ، SWAT CUP