بازشناخت تجربیات خاک کوبیده در معماری بومی، ایده ای همگام با محیط زیست

استفاده از مصالح بومی و بازشناخت تجربیات خاک کوبیده در معماری از مهمترین عوامل و ایده های حل بحران های محیط زیستی و همگام شدن با آن می باشد. با توجه به ارزان و در دسترس بودن خاک به عنوان یک ماده طبیعی، در هرمنطقه بسته به جنس خاک و میزان مهارت و توانایی افراد، از قابلیت های متفاوت آن بهره گرفته اند و از تولیدات مختلف آن از جمله؛ خشت، گل، چینه، بلوک خاکی فشرده، خاک کوبیده و غیره استفاده کرده اند. امروزه با وجود تلاش های زیادی که در ایران در جهت استفاده از مصالح با صرفه اقتصادی صورت گرفته است، ولی از منظر انرژی تمهیدات کمتری ارایه شده است و عموما با ساخت و ساز نادرست و استفاده از مصالح نامناسب، موجب هدر رفت انرژی نیز شده اند. اینجاست که معماران می توانند با بهره گیری از تجربیات گذشتگان، معماری ای که همساز با اقلیم و محیط زیست خود بوده و توانسته است پیوند و ارتباط مناسبی با طبیعت پیرامون برقرار کند را ایجاد نموده و از آسیب های ناشی از طراحی و ساخت نادرست جلوگیری نمایند. در میان روش های متفاوت ساخت و ساز با خاک، خاک کوبیده محصول یک نوع متفاوت از فن آوری خاک است که امروزه در بسیاری از نقاط جهان در پاسخ به مسایل محیط زیستی استفاده می گردد. سوالاتی که در این راستا مطرح می شود عبارت است از: ۱. بازشناخت تجربیات خاک کوبیده در معماری بومی چگونه قابل تبیین است؟ ۲. چگونه خاک کوبیده به عنوان ایده ای همگام با محیط زیست عمل می نماید؟ نوع تحقیق بر مبنای هدف، کاربردی و عملی و با ترکیب روش استدلال منطقی، مطالعات توصیفی- تحلیلی و تاریخی و بر پایه اسناد و منابع کتابخانه ای انجام گرفته است. هدف نویسنده آن است که با بازشناخت تجربیات خاک کوبیده در اندیشه ها و نظریات و معماری بناها و بافت تاریخی، از تجربیات معماری گذشته بهره گرفته و با بروز رسانی و ترمیم آن و در نهایت با به کارگیری و اشاعه آن در معماری امروز، این معماری را همگام با محیط زیست شکل دهد و گامی هرچند کوچک در زمینه حل بحران های محیط زیستی، مصرف بهینه انرژی و هماهنگی با معماری بومی بردارد.

کلیدواژه ها:

خاک کوبیده ، تجربیات گذشتگان ، معماری بومی ، محیط زیست