سنگ نگاری و مدل دلومیتی شدن سازند شهبازان در تاقدیس خرم آباد، شمال لرستان

در این پژوهش، روند دلومیتی شدن سازند شهبازان (ائوسن میانی - پسین) با استفاده از مطالعات سنگ نگاری و زمین شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. ناحیه مورد مطالعه در شمال لرستان و در ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان خرم آباد واقع شده است. در این برش، سازند شهبازان با سنگ شناسی غالب سنگ آهک و دلومیت دارای ضخامت ۸۵ متر می باشد که مرز پایینی آن به صورت هم-شیب بر روی سازند آواری کشکان و مرز بالایی آن توسط کربنات های سازند آسماری به صورت ناپیوستگی پیوسته نما پوشیده شده است. بر پایه مطالعات سنگ نگاری بر روی ۸۰ مقطع نازک رسوبی و مطالعات ژئوشیمیایی بر روی ۲۶ نمونه به روش (EDS) دو گروه از دلومیت ها شناسایی گردید. دلومیت های اولیه (دلومیکرایت ها ) با بافت موزائیکی و اغلب بی شکل در اندازه های کمتر از ۱۰ میکرون و دلومیت های ثانویه (دلومیکرواسپارایت ها و دلواسپارایت ها) با بافت نیمه شکل دار تا شکل دار در اندازه های بزرگتر از ۱۰ میکرون و حتی بزرگتر از ۲۵۰ میکرون مشاهده شدند. در دلومیت های مورد مطالعه یک روند افزایشی از عناصر Fe و Mn و یک روند کاهشی از عنصر Sr از دلومیکرایت ها به سمت دلومیکرواسپارایت ها و دلواسپارایت ها مشاهده می شود. وجود برخی شواهد مانند تخلخل چشم پرنده ای، لامینه های جلبکی و اینتراکلست ها و نبود کانی های تبخیری در نمونه های مورد مطالعه نشان داد، دلومیت-های اولیه در یک مدل جزر و مدی تشکیل شده اند و سپس بر اثر تراوش شورابه های کف حوضه ای در پلت فرم کربناته سازند شهبازان دلومیت های ثانویه در یک مدل دیاژنزی دفنی کم عمق تا متوسط گسترش یافته اند. تمرکز نسبتا بالای Na در دلومیت-های مورد مطالعه (۱/۰تا ۴/۱ درصد وزنی) بیانگر تاثیر شورابه های کف حوضه ای بر روی آن ها می باشد. نسبت Ca/Mg در تمام دلومیت های مورد مطالعه، بیشتر از حد استاندارد (۶/۱) بوده و دلالت بر غیر استوکیومتری بودن آن ها دارد. این موضوع را می توان با توجه به سن سازند شهبازان در این بخش از حوضه ی رسوبی لرستان توجیه نمود.

کلیدواژه ها:

پتروگرافی ، دولومیت ، ژئوشیمی ، سازند شهبازان ، خرم آباد