یافته های بالینی و آزمایشگاهی بیماران بستری مبتلا به آنفلوانزا در بیمارستان های استان گلستان

ویروس آنفلوانزا که از دیرباز همراه بشر بوده؛ سالانه باعث بروز اپیدمی های فصلی و گاه همه گیری های جهانی می شود. این ویروس تنفسی بسیار مسری با چهار نوع A ، B ، C و D بوده و عمدتا از طریق قطرات تنفسی منتقل می شود که در میان آنها انواع A و B بیشترین تهدید برای سلامت عمومی محسوب می شوند. ویروس آنفلوانزای نوع A به عنوان خطرناک ترین نوع، با قابلیت ایجاد علائم تنفسی از خفیف تا شدید و عوارض خطرناکی مانند پنومونی، نارسایی تنفسی و میوکاردیت شناخته می شود. همه گیری تاریخی ۱۹۱۸ با ۱۰۰-۵۰ میلیون قربانی و پاندمی ۲۰۰۹ (H۱N۱) با ۴۰۰-۱۰۰ هزار کشته، گواهی بر قدرت ویرانگر این ویروس است. گروه های پرخطر شامل سالمندان، کودکان، زنان باردار و افراد دارای بیماری های زمینه ای هستند که ۱۰درصد موارد بستری و ۳درصد مرگ ومیرها را تشکیل می دهند. علائم معمول شامل تب، سرفه، گلودرد و میالژی بوده و می تواند به عوارض جدی مانند سندرم زجر تنفسی شدید و تشدید بیماری های مزمن منجر شود. آنفلوانزا با درگیری هر دو بخش فوقانی و تحتانی دستگاه تنفسی و همراهی با علائم سیستمیک مانند تب، سردرد و میالژی شناخته می شود. در این مطالعه مقطعی و گذشته نگر که روی ۹۹۳ نمونه تهیه شده از بیماران (۵۴۶ مرد و ۴۴۷ زن) مشکوک به عفونت حاد تنفسی ویروسی بستری شده در بیمارستان های استان گلستان طی سال ۱۴۰۰ انجام شد؛ یافته های بالینی و آزمایشگاهی بیماران مبتلا به آنفلوانزا ارزیابی گردید. مطالعه مورد تایید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی گلستان (IR.GOUMS.REC.۱۴۰۱.۳۸۳) قرار گرفت. نمونه ها با تست مولکولی Real-Time PCR برای آزمایشگاه تشخیص مولکولی استان ارسال شده بودند. تمامی این نمونه ها برای سارس کرونا ویروس ۲ نیز مورد تست قرار گرفته بودند. نتایج آزمایشات به همراه داده های دموگرافیک، بالینی و آزمایشگاهی از طریق پرسشنامه استاندارد جمع آوری و با نرم افزار آماری SPSS-۲۲ تجزیه و تحلیل شدند. از ۹۹۳ نمونه تست انجام شده برای آنفلونزا، ۱۷۴ آنفلونزا مثبت گزارش شدند که همگی غیر از یک مورد از نوع آنفلونزای A بودند. همچنین از ۹۹۳ تست انجام شده برای سارس کرونا ویروس ۲، تعداد ۲۷۱ مورد مثبت گزارش گردید. همچنین ۱۱ بیمار به عفونت همزمان (co-infection) آنفلونزا و سارس کرونا ویروس ۲ مبتلا بودند. میانگین سنی بیماران آنفلونزا بستری در بخش مراقبت های ویژه ۱۵.۱۱±۵۵.۶۰ سال و در سایر بخش ها ۱۲.۱±۳۷.۵۱ سال تعیین شد (P<۰.۰۱۵). از لحاظ جنسیت، نسبت مردان به زنان بستری در بخش مراقبت های ویژه ۳ برابر و در سایر بخش ها ۱.۳۵ برابر تعیین شد (P<۰.۰۳۱). در بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه، بالاترین درصد علامت بالینی مربوط به تب، سرفه، لرز و بی اشتهایی و در بیماران بستری در سایر بخش ها، تب و بعد از آن سرفه، درد در قفسه سینه و لرز تعیین شد. بین بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه با سایر بخش ها در علایمی از قبیل بی اشتهایی، آرترالژی، میالژی، گلودرد، سرفه، تهوع، سردرد و لرز، اختلاف آماری معنی دار بود (P<۰.۰۵). فاکتورهای خونی از قبیل گلبول سفید، درصد نوتروفیل و لنفوسیت، هموگلوبین، ESR و پلاکت مورد ارزیابی قرار گرفتند که در بین دو گروه بیماران اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد. فاکتورهای بیوشمیایی از قبیل BUN، کراتینین، سدیم، پتاسیم، آنزیم های کبدی نظیر آلانین ترانس آمیناز، آسپارتات ترانس آمیناز، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز، کراتین فسفوکیناز بیلی روبین مستقیم و غیرمستقیم نیز مورد بررسی قرار گرفتند که در بین دو گروه بیماران اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. همچنین سایر فاکتورهایی از قبیل درصد اشباع اکسیژن و دی اکسید کربن و بی کربنات و اسیدیته خون مورد ارزیابی قرار گرفتند که درصد اشباع اکسیژن و دی اکسیدکربن بین دو گروه از لحاظ آماری اختلاف معنی دار نشان داد (P<۰.۰۵). با توجه به یافته های این مطالعه، سن و جنسیت از عوامل موثر در شدت بیماری آنفلوانزا هستند. به طوری که مردان و افراد مسن به ویژه در معرض خطر بستری در بخش مراقبت های ویژه قرار داشتند. همچنین شیوع بالای آنفلوانزای A و موارد هم زمان با سارس کروناویروس ۲ اهمیت تشخیص دقیق و درمان مناسب را برجسته می سازد. با توجه به افزایش خطر ابتلا و شدت بیماری در سالمندان، اجرای برنامه های پیشگیرانه مانند واکسیناسیون سالانه آنفلوانزا و COVID-۱۹ در این گروه ضروری است. همچنین، توجه به یافته های آزمایشگاهی مانند سطح اکسیژن خون، می تواند در شناسایی زودهنگام بیماران پرخطر موثر باشد.

کلیدواژه ها:

Influenza ، Human ، Respiration Disorders ، Iran ، آنفلوانزا ، بیماری های تنفسی ، ایران