پهنه بندی خشکسالی استان اردبیل با استفاده از دو شاخص بارش استاندارد(SPI) و درصدی از نرمال(PN)

کمبود منابع آبی و توزیع نامناسب بارش­ها همواره به عنوان یک عامل محدود کننده فعالیت­ها در کشورمان مطرح بوده است. به گونه­ای که بیشترین نزولات جوی در فصول غیر زراعی می­بارد و بیشترین نیاز به آب در فصول زراعی است و این مشکل در سال­های خشک تشدید می­شود. خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است. این پدیده تقریباً در تمامی مناطق اقلیمی رخ می­دهد. بررسی علمی پدیده خشکسالی به منظور برنامه ریزی و مدیریت منابع آب ضروری می­باشد. تحقیق حاضر برای پایش و پهنه بندی خشکسالی هواشناسی در استان اردبیل با استفاده از دو شاخص خشکسالی بارندگی استاندارد شده و شاخص درصدی از نرمال می­باشد. برای این منظور از دادههای آماری بارندگی ماهانه 9 ایستگاه سینوپتیک و باران سنجی استان اردبیل با دوره آماری 21 ساله استفاده شده است. در ابتدا با استفاده از روش نسبت­ها بازسازی آمار ایستگاه­ها انجام گردید و با استفاده از نرم افزار Arc GIS نقشه­های خشکسالی سالیانه تهیه و مورد مقایسه قرار گرفت. شاخص SPI برای سری 12 ماهه در ایستگاه­های مورد نظر محاسبه گردید.نتایج حاصل از این محاسبات نشان داد شاخصSPI و PN مقارن با سال وقوع حداقل بارندگی، رخداد خشکسالی شدید را در تمام ایستگاه­های تحت مطالعه نشان داد. پر دوام­ترین خشکسالی مربوط به فاصله سال­های 1995-1985 در ایستگاه بیله سوار بوده است. حادترین خشکسالی طی سال­های 1985 در نمین و 1996 در پارس آباد رخ داده است. هم­چنین نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص SPI حساسیت بیشتری در نشان دادن خشکسالی نسبت به شاخص PN دارد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شاخص بارش استاندارد(SPI) ، شاخص درصدی از نرمال (PN) ، استان اردبیل ، نرم افزار Arc GIS