تحلیل ویژگی های هیدروکلیماتولوژی حوضه آبریز رودخانه زال خلخال با تاکید بر کنترل سیلاب

سیلاب به مفهوم بالا آمدن سطح آب در رودخانه اعم از رودخانه های فصلی و دائمی است،که باعث سرازیر شدن آب به نواحی مجاور که معمولا خشک هستند، می گردد.در تعریف علمی سیل، هرگاه جریانی در یک آبراهه به وقوع بپیوندد که میزان آن از جریان با احتمال وقوع 50 درصد یا دوره بازگشت دو ساله بیشتر باشد اصطلاحاً سیل اتفاق افتاده است. بررسی توان سیل­خیزی و شناسایی عوامل موثر در ایجاد سیل حوضه زال رود خلخال با روش SCS صورت گرفته است. برای پهنه بندی توان تولید روان آب ابتدا حوضه زال رود به واحدهای هیدرولوژیک همگن تقسیم شد و در مرحله بعد نقشه های پایه شامل نقشه های توپوگرافی، شیب، شبکه هیدروگرافی، زمین شناسی، خاک شناسی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی در سیستم GIS تهیه گردید و سپس مقادیر ارتفاع روان آب، ارتفاع بارش، مقدار دبی حداکثر و زمان به حداکثر رسیدن سیلاب برای هر زیر حوضه محاسبه شد. سپس با تحلیل های انجام شده برروی دبی های حداکثر لحظه ای سیلاب برای دوره برگشتهای 2 تا100 سال این نتایج حاصل شد که در حوضه مورد مطالعه زیر حوضه های لرد چای، آق سو و آق داغ به دلیل دارا بودن شیب بالا از پتانسیل سیل­خیزی برخوردار هستند و با کاهش شیب از میزان پتانسیل سیل خیزی کاسته می شود. علیرغم اهمیت شیب در بین پارامترهای مختلف، سازندهای زمین شناسی و رخساره های آن و نیز میزان پوشش گیاهی در کنار عامل شیب می توانند در پتانسیل سیل خیزی حوضه دارای اهمیت باشند.

کلیدواژه ها:

سیل­خیزی ، روش SCS ، رواناب ، GIS ، CN ، حوضه زال رود