بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان: مروری سیستماتیک

پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به عنوان محور اصلی کارایی نظام آموزشی، تحت تاثیر عوامل متعدد و پیچیده ای قرار دارد. این مطالعه با هدف شناسایی و دسته بندی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با استفاده از روش مرور سیستماتیک انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات مروری سیستماتیک است که با جستجوی نظام مند در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی شامل IranDoc, SID, ISC, ScienceDirect, Springer, Google Scholar و با استفاده از کلیدواژه های مرتبط انجام گرفت. از بین ۳۲۰ مطالعه اولیه، در نهایت ۴۸ مطالعه واجد شرایط انتخاب و مورد تحلیل محتوای کیفی قرار گرفتند. تحلیل یافته ها منجر به شناسایی ۱۰ دسته اصلی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان گردید که عبارتند از: عوامل فردی (هوش، انگیزه، خودکارآمدی)؛ عوامل خانوادگی (سطح تحصیلات والدین، وضعیت اقتصادی)؛ عوامل آموزشی (کیفیت تدریس، برنامه درسی)، عوامل محیط مدرسه (فضای فیزیکی، روابط اجتماعی)؛ عوامل فرهنگی-اجتماعی (هنجارهای جامعه، ارزش گذاری به تحصیل)؛ عوامل اقتصادی (درآمد خانواده، دسترسی به منابع)؛ عوامل فناورانه (دسترسی به دیجیتال، سواد رسانه ای)؛ عوامل روانشناختی (سلامت روان، عزت نفس)؛ عوامل مدیریت آموزشی (سیاست های آموزشی، مدیریت مدرسه)؛ عوامل زیستی-سلامتی (تغذیه، خواب، فعالیت بدنی). نتایج پژوهش نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پدیده ای چندبعدی است که تحت تاثیر شبکه پیچیده ای از عوامل درون فردی و برون فردی قرار دارد. طراحی برنامه های بهبود پیشرفت تحصیلی نیازمند توجه همزمان به همه این ابعاد و تعامل میان آنها می باشد.

کلیدواژه ها:

پیشرفت تحصیلی ، عوامل موثر ، دانش آموزان ، مرور سیستماتیک ، موفقیت آموزشی.