ارتقای کیفی سیمای شبانه در بافت های تاریخی از طریق نورپردازی نمونه موردی : محور امام خمینی ، حدفاصل میدان حسن آباد و میدان توپخانه

مقاله زیر به عنوان رساله کارشناسی ارشد رشته طراحی شهری در سال 1390 ارائه شده ،که به تحلیل و بررسی تاثیر نورپردازی در کیفیت سیمای شبانه شهرها بویژه بافت های تاریخی می پردازد . امروزه آنچه از شهر و فضاهای شهری در ذهن شهروندان نقش می‌بندد اغلب مربوط به تصویری است که آنها روز هنگام از شهر خود دریافت می‌کنند، زیرا اغلب طراحان شهری ما ، طراحی شهری را تنها در اقدامات کالبدی و به روز خلاصه می کنند ، به گونه ای که با تاریکی هوا تمامی ‌خلاقیت‌ها و هنرهایی که برای آن کوشیده اند به یکباره در تاریکی شب محو می‌شود.در حالیکه نور همواره بخشی تفکیک ناپذیر از محیط زندگی انسان بوده ، به طوری که طبق نظریه لینچ ، ایجاد تصویری واضح از هر محیطی ، جریانی دو جانبه بین ناظر و منظر مورد مشاهده وی می باشد ،که در صورت نبودن نور و وجود تاریکی این جریان دو جانبه قطع، و فرد ناظر تصویری از آن فضا در ذهن خود نخواهد داشت و ارتباطش با آن فضا بریده خواهد شد. همچنین این تاریکی باعث خواهد شد تا رفتارهایی که به دور از حوزه بصری دیگران راحت تر انجام می شود را بیشتر امکان پذیر سازد، به گونه ای که با عدم آشکار شدن سیمای کالبدی شهر به علت تاریکی اولین گام به سوی به وجود آمدن فضایی بدون دفاع و آسیب پذیر برداشته می شود. بنابراین مقوله نور و نورپردازی در فضاهای شهری به عنوان یکی از عناصر غیر کالبدی منظر شهری تاثیر بسیار زیادی در کیفیت فضا خواهد داشت به طوریکه با بررسی جنبه های مختلف نورپردازی چون زیبایی شناختی - زیست محیطی - ادراکی ، روانی و جنبه های اقتصادی می تواند تاثیرات کیفی متفاوتی چون ایجاد حس ایمنی و امیت ، افزایش خوانایی محیط ،افزایش سرزندگی شهری، ایجاد حس زمان و دیدن آسمان شبانه شهرها و افزایش کارایی انرژی ، هوبیت ، عدالت اجتماعی را در فضاهای شهری و در جهت ارتقای کیفیت سیمای شبانه ایجاد نمود تا در نهایت بستر رویداد های انسانی در توسعه چشم انداز معاصر شهری قرار گیرد .

کلیدواژه ها:

طرح جامع نورپردازی ، سیمای شبانه شهر ، کیفیت فضایی ، نورپردازی فضاهای شهری ، هویت تاریخی – فرهنگی