تاثیر آلودگی نوری بر جانواران ایران

از دیرباز نور جایگاه ویژه‌ای در جهان بینی انسان داشته است. امروزه می‌دانیم که نگرش انسان از نور لایتناهیِ خدادادی، از 120 سال پیش و با اختراع لامپ تغییر یافت است. تا به جایی‌که از حدود 40 سال پیش، و با خروج از استانداردهای روشنایی، معضلی به نام آلودگی نوری پدید آمد. نوری که اغلب با کیفیت نامطلوب و در زمان و مکان نامناسب ساطع می شود. رفته رفته پژوهشگران محیط زیست به این نتیجه رسیدند که آلودگی‌نوری اثرات مخربی بر رفتار، فیزیولوژی و مرفولوژی جانداران دارد و با پیشرفت شهرنشینی هر روزه این اثرات بیشتر و بیشتر می‌شود. تمام موجودات زنده اعم از انسان نیز برای بروز رفتارهای طبیعی به نور طبیعی نیازمند است. ساعت بیولوژیک موجودات زنده که تنظیم کننده این رفتار است، با طلوع و غروب خورشید و بلندی و کوتاهی روز و شب در فصول مختلف تنظیم می‌شود. قرار گرفتن موجودات زنده در نورِ مازادِ این نیاز، رفتارهای طبیعی آنها را دستخوش تغییر می‌کند. تا به حال بجز لاک‌پشت‌های ساحل جنوبی ایران، مطالعه میدانی بر روی اثرات آلودگی نوری بر جانداران ایران انجام نگرفته است. در این مقاله سعی شده است تا با الهام از نتایج پژوهش‌های مشابه بین‌المللی و با استناد بر مشاهدات و تجربیات محققان داخلی، نمونه‌هایی از رفتار برخی گونه‌های جانوری ایران در شرایط آلودگی نوری بررسی شود.

کلیدواژه ها:

آلودگی نوری ، نور مصنوعی ، جانواران ایران ، مدیریت زیستگاه