بررسی و نقد دیدگاه ها در باب مبانی تفسیر تطبیقی

در حوزه تفسیر و مطالعات تطبیقی قرآنی همچون سایر گونه های تفسیری بحث در باره مبانی خاص آن نقش موثری در شکل گیری و جهت دهی به روش و قواعد تطبیق و مقایسه میان دیدگاهها دارد. در مقاله حاضر که به روش تحلیل و توصیف انجام گرفته، دیدگاههای صاحب نظران در باب مبانی تفسیر تطبیقی ارزیابی و نقد و مهمترین مبانی مطالعات تطبیقی بر محور قرآن و تفسیر معرفی شده است. حاصل پژوهش این که، بعد از بررسی و نقد سه دیدگاه در مبانی تفسیر تطبیقی، با توجه به تمایز مبانی، پیش-فرضها و اصول از یکدیگر، به دست آمد که تفسیر تطبیقی بر دو پیش فرض: وجود اختلاف، و اشتراک میان دو طرف مقایسه، و یک مبنا: «وجود معیارهای زبانی واحد، مشترک و مقبول میان اطراف تطبیق که بتوان براساس آن به داوری صحیح میان آنها پرداخت» بنا شده است. هم چنین برخی از موارد همچون: «ضرورت عدم گرایش پژوهشگر به یکی از طرفین مقایسه، پرهیز از بدبینی و اتهام زنی، عدم نسبت تفسیر به رای به طرف مقابل، عدم تعصب بر پیش فرضهای مذهبی و دینی، عدم جعلی خواندن روایات تفسیری مذهب مقابل و عدم تکفیر مذهب مقابل، به دلیل هنجاری بودن باید از اصول مطالعات تطبیقی قرآنی و تفسیری شمرده شود نه مبانی آن.

کلیدواژه ها:

«تفسیر تطبیقی» ، «مطالعات تطبیقی» ، «مبانی تفسیر تطبیقی» ، «پیش فرضهای تطبیقی» ، «اصول تفسیر تطبیقی»