تاملی بر مسئولیت کیفری فرماندهان نظامی در حقوق بین الملل بشردوستانه

تمامی اعضای نیروهای مسلح موظف اند قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه را در طول درگیری های مسلحانه رعایت کنند. فرماندهان وظیفه دارند اجرای این قواعد را به وسیله ی نیروهای تحت امر خود تضمین کنند. کوتاهی در انجام این وظیفه، فلسفه ی وجودی قوانین مذکور را به چالش می کشد و موجب مسئولیت کیفری آنان می شود. مسئولیت کیفری فرمانده در واقع ناشی از ترک فعل است. البته ماموران تحت امر نیز از هرگونه تقصیر و در نتیجه سرزنش و کیفر معاف نیستند. حقوق بشردوستانه و عدالت کیفری بین المللی، برای تضمین جلوگیری از نقض قانون، نسبت به ماموران تحت امر، مسئولیت بیشتری بر عهده ی مقامات عالی یا مافوق می گذارد؛ به گونه ای که مقام مافوقی که در مجازات مامور تحت امری که مرتکب قتل شده است کوتاهی کند، با مجازات شدیدتر از قاتل مواجه می شود؛ اگرچه این مقام مافوق قصد خاص لازم برای ارتکاب قتل را نداشته است. پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی–تحلیلی و مطالعه ی اسناد (با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی روز) است. هدف از تحقیق، تحلیل و بررسی علل و عوامل ایجاب کننده ی مسئولیت کیفری فرماندهان نظامی و تاکید بر لزوم رعایت حقوق بین الملل بشردوستانه است.

کلیدواژه ها:

فرمانده نظامی ، سلسله مراتب ، مسئولیت کیفری ، ترک فعل ، عنصر آگاهی