هوش مصنوعی مداخله گر مثبت در کاهش تداخلات غذا و دارو : مطالعه مروری

مقدمه: تداخل غذا دارو برخواسته از فعل انفعالات نابجا در مصرف موازی این دو ماده است که زمینه ساز تغییر خواص فارموکینتیک یا فارماکودینامیک دارو می شود؛ این نوع تداخل علاوه بر اینکه نقطه تعلیقی در اثربخشی ایمن دارو است می تواند با دستکاری پروفایل عوارض دارو، عارضه ساز نیز باشد. پس کنترل دقیق و پیشگیری حداکثری از بروز اینگونه تداخل لازمه یک مراقبت دارویی اصولی است. در این مطالعه به بررسی افزونه های فناوری نوین هوش مصنوعی در حل معضل بالقوه تداخل غذا دارو پرداخته شده است. روش کار: در مطالعه حاضر کلید واژه های Food-Drug Interactions، AI، Artificial intelligence در پایگاه های اینترنتی PubMed، Google Scholar، Scopus در محدوده زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ مورد جستجو قرار گرفت. یافته ها: مطالعات در مبحث حل تداخل غذا دارو، امکان استفاده از AI در هر مرحله از تولید، تجویز و مصرف دارو را بیان کردند. هنگام طراحی و توسعه دارو، AI در صورت دسترسی به داده هایی تخصصی و پایگاه های اطلاعاتی این حوزه می تواند بسیاری از این تداخلات را حتی قبل از نیاز به تست و کارآزمایی بالینی شناسایی کند؛ داده های کلان را به راحتی بررسی و محاسبات پیچیده را بسیار سریع انجام دهد و حتی در گامی جلوتر فرمولاسیون های جدید پیشنهاد و جایگزین سازد. همچنین مطالعاتی نقش AI را به عنوان دستیاری هوشمند و ناظر بالفعل برای پیش بینی این نوع تداخلات به صورت شخصی سازی شده در هنگام تجویز دارو یا مصرف دارو بسیار موثر دانستند. نتیجه گیری: ایده استفاده از هوش مصنوعی در علوم دارویی رویای دیروز و فعل امروز است. که چه بسا در آینده ای نه چندان دور به سبب افزونه هایی مثل سرعت و دقت بالا در محاسبات، ارائه پیشنهادات و اصلاحات با توجیه اقتصادی به عنوان جزئی جدایی ناپذیر در صنعت دارو قلمداد شود. هرچند هنوز دارای محدودیت هایی می باشد اما همکاری بین داروسازان و مهندسان هوش مصنوعی می تواند به پرکردن این شکاف بین فناوری و صنعت دارو کمک کند.

کلیدواژه ها:

Food-Drug Interactions ، AI ، Artificial intelligence