نقش مازندران در انقلاب مشروطه

یکی از مهمترین رخداد های تاریخ معاصر ایران، نهضت مشروطه است که مظهر تحولی بزرگ بوده است. مازندران اگر چه در جنبش های رهایی از ظلم و استبداد، همانند تهران، رشت، اصفهان و تبریز نبود، اما به دلیل نزدیکی به تهران و رشت، از تحولات آن سامان متاثر شد و با داشتن چهره هایی همچون ملا عبداله مازندرانی (مقیم عتبات)، شیخ کبیر ساروی، شریف العلما، سید العلما، شیخ کبیر بارفروش (بابل) و چهره های سیاسی نظیر محمد ولی خان تنکابنی (سپهدار اعظم)، علی خان دیوسالار کجوری، احسان اله خان ساروی و ملا محمد علامه، منشا تحولات و تاثیرات مهمی در روند شکل گیری مشروطه خواهی داشتند. حکایت «مشروطیت در مازندران» با حکایت آن در بسیاری از ایالتهای دیگر ایران آن روز متفاوت بود. حرکت مشروطه خواهی در شهرهای ساری، بارفروش(بابل) و تنکابن، آغاز گردید، که در این بین، روحانیون متنفذ مازندرانی نقش اساسی داشتند. اما این حرکت دوامی نیافت، چرا که دسته بندی های مشروطه خواهی و مشروعه خواهی از یک سوء و اختلافات و کشمکش های فراوان بر سر انتخاب نماینده و تاسیس انجمن ایالتی و ولایتی در شهرهای ساری و بارفروش از سوی دیگر، باعث بی ثباتی اوضاع مازندران و سربرآوردن سرکردگان محلی بر له یا علیه مشروطیت گردید. از طرفی، با شروع استبداد صغیر و قدرت گرفتن مشروعه خواهان، برخی از روحانیان متنفذ مازندرانی تغییر رویه دادند و خواسته یا ناخواسته در مسیر استبداد محمد علی شاهی گام برداشتند.

کلیدواژه ها:

مشروطه خواه ، مشروعه خواه ، مازندران ، قاجار ، علما