روایت سفرنامه نویسان از دفن اموات در آستان قدس رضوی از عصر صفوی تا پهلوی

سفرنامه نویسان ایرانی و غیرایرانی گزارش های متعددی از علاقه وافر به دفن اموات مسلمان در آستان قدس، ارائه نموده اند. در این پژوهش به بازخوانی این مقوله در سفرنگاشته ها پرداخته می شود. جامعه پژوهش مورد مطالعه و بررسی، شامل بیش از بیست سفرنامه متعلق به سفرنامه نویسان ایرانی، و غیر ایرانی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کمی و کیفی با رویکرد توصیفی مبتنی برگزارش های برگرفته شده از سفرنامه ها می باشد. این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش است که روایت اشتیاق و علاقمندی مسلمانها به دفن اموات در آستان قدس، حسب گزارش سفرنامه های ایرانی ها و خارجی ها چگونه توصیف شده است؟ یافته های این پژوهش بنابر گزارش سفرنامه ها حکایت از آن دارد؛ دفن اموات در کنار مضجع رضوی، در عصر صفویان پس از رسمی شدن مذهب تشیع رونقی خاص گرفت، در عصر قاجار روندی رو به تزاید یافت. دفن درگذشتگان شیعی از تمامی آحاد اجتماع جامعه همچون؛ پادشاه، والیان، سرداران لشکری و کشوری و حتی از دیگر سکنه اموات در آستان قدس، باعث جلب توجه سیاحان و انعکاس آن در سفرنگاشته هایشان شده است.

کلیدواژه ها:

حرم امام رضا علیه السلام ، آستان قدس رضوی ، مشهد ، دفن اموات ، سفرنامه نویسان