پایداری اجتماعی-فرهنگی در شهر: ابعاد، چالش ها و راهکارها

این مقاله به بررسی پایداری اجتماعی-فرهنگی در شهرها می پردازد که بخشی جدایی ناپذیر از توسعه پایدار شهری است. این مفهوم تاکید دارد که یک شهر پایدار، تنها به معنای داشتن زیرساخت های قوی و اقتصادی پویا نیست، بلکه باید انسجام، هویت و کیفیت زندگی ساکنان را نیز ارتقا بخشد. این مقاله پنج بعد کلیدی پایداری اجتماعی-فرهنگی را تشریح می کند: ۱. عدالت اجتماعی و برابری: اطمینان از دسترسی برابر همه افراد به فرصت ها و منابع حیاتی (آموزش، بهداشت، مسکن، حمل و نقل و فضاهای عمومی)، فارغ از پیشینه یا وضعیت اجتماعی، و ترویج مشارکت اقتصادی فراگیر. ۲. تنوع فرهنگی و حفظ هویت: پاسداری از میراث ملموس و ناملموس، حمایت از هنر و خلاقیت، ترویج گفتگوی بین فرهنگی و جشن گرفتن فرهنگ های متنوع. ۳. مشارکت عمومی و حکمرانی مشارکتی: توانمندسازی شهروندان برای مشارکت در فرآیندهای تصمیم گیری شهری از طریق شفافیت، شوراهای محلی، بودجه ریزی مشارکتی و ابزارهای دیجیتال. ۴. کیفیت زندگی و سلامت: اولویت بندی محیط زیست سالم (هوای پاک، آب سالم، فضاهای سبز)، امنیت شهری، تشویق تعاملات اجتماعی و دسترسی به امکانات فرهنگی و تفریحی. ۵. انسجام اجتماعی و همبستگی: تقویت پیوندهای قوی، اعتماد متقابل و حس تعلق در میان اعضای جامعه از طریق طراحی فضاهای عمومی فعال، حمایت از فعالیت های مشترک و کاهش شکاف های اجتماعی. این مقاله همچنین به چالش های عمده ای که بر سر راه تحقق پایداری اجتماعی-فرهنگی قرار دارند، اشاره می کند؛ از جمله رشد شتابان شهرنشینی، نابرابری اقتصادی و اجتماعی، یکسان سازی فرهنگی ناشی از جهانی شدن، تمرکز بیش از حد بر توسعه کالبدی، ضعف حکمرانی و مشارکت مدنی، تغییرات اقلیمی و سیاست های ناهماهنگ. در نهایت، راهکارها و استراتژی هایی نظیر برنامه ریزی شهری انسان محور، تقویت عدالت اجتماعی، پاسداری از تنوع فرهنگی، ارتقاء کیفیت زندگی و سلامت، و تقویت انسجام اجتماعی و سرمایه اجتماعی را پیشنهاد می دهد. نتیجه گیری مقاله نیز بر این تاکید دارد که پایداری اجتماعی-فرهنگی برای ساختن شهرهایی که نه تنها از نظر اقتصادی شکوفا و از نظر زیست محیطی سالم باشند، بلکه حس تعلق، هویت و رفاه را برای همه ساکنان خود فراهم کنند، حیاتی است.

کلیدواژه ها:

پایداری اجتماعی-فرهنگی ، شهرها ، عدالت اجتماعی ، تنوع فرهنگی ، مشارکت عمومی ، کیفیت زندگی ، انسجام اجتماعی