ارزیابی تحمل به تنش سرما در بوته های باززایی شده تعدادی از ژنوتیپ های عدس
محل انتشار: فصلنامه به زراعی کشاورزی، دوره: 27، شماره: 3
سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 53
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCI-27-3_010
تاریخ نمایه سازی: 15 مهر 1404
چکیده مقاله:
هدف: با توجه به خسارت زیاد سرما در کشت پاییزه عدس و عدم امکان اعمال تیمار سرما در مزرعه این مطالعه با هدف استفاده از تنوع سوماکلونی و بررسی تحمل به سرما در گیاهچه های حاصل از کشت درون شیشهای اجرا گردید.روش پژوهش: جهت بررسی تحمل به سرما گیاهچه های باززایی شده هفت ژنوتیپ عدس در معرض دو سطح دمایی ۵ و ۲۵ درجه سانتی گراد قرار گرفتند. آزمایش در هر سطح دمایی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی یاسوج در سال ۱۴۰۰ به اجرا درآمد. ده روز بعد از اعمال تیمارهای دمایی صفات ارتفاع اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و طول ریشه اندازه گیری شدند به علاوه نشت الکترولیت، میزان قندهای محلول و کلروفیل برگ نیز اندازهگیری شدند. سپس تجزیه واریانس بر روی مشاهدات صورت پذیرفت و براساس نتایج به دست آمده ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی و وراثت پذیری صفات محاسبه شدند. در مرحله بعد تجزیه به عامل ها انجام و مهم ترین عامل ها تفسیر شدند. در نهایت نمودار سهبعدی براساس سه عامل اول ترسیم و ژنوتیپ ها گروه بندی شدند. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر دما برای تمامی صفات، اثر ژنوتیپ برای تمامی صفات به جز طول ریشه و برهم کنش دما و ژنوتیپ برای تمامی صفات به جز ارتفاع اندام هوایی، مقدار کاروتنویید و کلروفیل معنی دار شدند. در دمای ۵ درجه سانتی گراد (تنش سرما) از نظر بیش تر صفات ژنوتیپ ۰۹S ۸۳۲۵۹-۱۴ILL۶۹۹۴/ILL۵۴۸۰ از سایر ژنوتیپ ها بهتر بود. گروه بندی ژنوتیپ ها با استفاده از نمودار سه بعدی حاصل از امتیاز سه عامل اول، ژنوتیپ های ILL ۷۹۷۹ و ۰۹S ۸۳۲۵۹-۱۴ILL۶۹۹۴/ILL۵۴۸۰ را به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها در شرایط تنش سرما معرفی نمود. صفت نشت الکترولیت بیش ترین مقدار شدت تنش (۵۳/۰) را داشت که نشان میدهد این صفت بیش تر از سایر صفات تحت تاثیر سرما قرار گرفت. ضرایب تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفات مرتبط با اندام هوایی بیش ترین تنوع را داشتند. سهم واریانس ژنتیکی نسبت به سایر اجزا در این تنوع بیش تر بود.نتیجه گیری: در مجموع نتایج نشان داد که بین گیاهچه های حاصل از کشت بافت ژنوتیپها تنوع کافی از نظر تحمل به سرما وجود دارد. بالابودن سهم واریانس ژنتیکی در این مطالعه نشان می دهد که انتخاب در شرایط کشت بافت برای تحمل به سرما در عدس کارا خواهد بود. به علاوه، صفات مهمی مثل میزان نشت الکترولیت، وزن تر و خشک اندام هوایی به شدت تحت تاثیر سرما قرار گرفتهاند که احتمالا بتوانند به عنوان معیاری برای تحمل به سرما در عدس به کار روند. از این نتایج می توان در برنامههای اصلاحی بهبود تحمل به سرما در عدس استفاده نمود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
هاجر آشوردن
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی،دانشگاه یاسوج
مسعود دهداری
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
اسد معصومی اصل
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
رحمت الله کریمی زاده
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
