خوانش مفهوم لذت از منظر زیبایی شناسی ملاصدرا در کالبد تاریخی بازار اردبیل

معماری به عنوان یکی از عرصه های ارتباطی انسان و فضا و کیفیتی که فرد در طول زندگی خود با آن درگیر است، یکی از تاثیرگذارترین عناصر بر میزان لذت فردی است. یکی از الگوهای مناسب معماری لذت بخش در معماری ایران، بی تردید معماری عصر صفوی بوده است که دارای ویژگی مردم واری است. به این معنی که برای فردی که در آن زیست می کرده و یا از آن بهره می برده ساخته شده است. علاوه بر این مجموعه بناهای اجتماعی همه در یک کانتکست کلی بر پایه بازار قرار می گرفته که نیازهای مختلف مردم را پاسخگو باشد. این پژوهش با هدف مطالعه مفهوم لذت صدرایی در کالبد تاریخی بازار اردبیل، از طریق تحلیل پرسشنامه در دو مرحله، به این سوالات پاسخ خواهد داد: آیا شهروندان از حضور در فضای بازار قدیمی احساس لذت می کنند؟ آیا این احساس لذت با ویژگی های کالبد بازار تاریخی ارتباط دارد؟ و این ارتباط با کدام عوامل و به چه میزان است؟ طبق نظرسنجی نگارنده، در بازار اردبیل راسته قیصریه و راسته برنج فروشان در میان مخاطبین از امتیاز بالاتری در زمینه زیبایی شناسی لذت برخوردارند. به این معنی که مخاطبین در مقایسه با بخش های دیگر، از بودن در این دو قسمت بازار لذت بیشتری می برند.در نظرسنجی دوم، متخصصان معماری وجود نورگیرهای در سقف های گنبدی را به عنوان تاثیرگذارترین مولفه کالبدی بازار اردبیل در لذت مخاطب انتخاب کرده اند. نورگیرهایی که به فاصله معین و ثابتی در کنار هم و در یک خط قرار گرفته اند و در ساعات میانی روز، تصویری زیبا از ورود اشعه های خورشید به نمایش می گذارد.

کلیدواژه ها:

لذت ، زیبایی شناسی ، ملاصدرا ، معماری ، بازار اردبیل