اثرات آللوپاتی عصاره گیاه دارویی روناس(Rubia tinctorum) بر ویژگی های جوانه زنی و رشد اولیه نهال بذر های ذرت (Zea mays)، سورگوم(Sorghum bicolor )، پیچک (Convolvolus arvense) و قیاق (Sorghum halepense)

به منظور بررسی اثرات آللوپاتیک عصاره گیاه روناس بر خصوصیات جوانه زنی چند گیاه زراعی و علف هرز، ۴ آزمایش جداگانه اجرا شد.آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار و ۵ تیمار بود. تیمارها شامل غلظت های مختلف عصاره روناس در ۵ سطح (صفر، ۲۵%، ۵۰%، ۷۵% و ۱۰۰%) و بذرهای گیاهان زراعی و علف های هرز (ذرت ، سورگوم، پیچک و قیاق) بودند. نتایج نشان داد که عصاره روناس ویژگی های جوانه زنی مانند، درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه (R/S)، شاخص بنیه گیاهچه و وزن خشک کل همگی گیاهان را به طور معنی داری کاهش داد (p<۰.۵). درصد جوانه زنی بذرهای ذرت تا غلظت ۵۰% عصاره و بذرهای سورگوم تا غلظت ۷۵% عصاره تحت تاثیر قرار نگرفتند و تفاوت معنی داری با شاهد نداشتند، در صورتی که درصد جوانه زنی در بذر علف های هرز حتی با عصاره ۲۵% روناس کاهش شدیدی نشان دادند. به طور کلی در غلظت ۲۵% ، جوانه زنی پیچک و قیاق به ترتیب %۹۷ و %۵/۹۵ نسبت به ذرت و %۹۶ و %۹۴ کاهش نسبت به سورگوم نشان دادند. افزایش غلظت عصاره باعث کاهش معنی دار در سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، نسبت ریشه به ساقه، شاخص بنیه گیاهچه و وزن خشک کل بذرهای گیاهان و علف های هرز شد. اما اثر بازدارندگی در بذر علف های هرز شدیدتر از گیاهان زراعی بود. نتایج نشان دهنده این است که روناس به عنوان یک گیاه دارویی سودمند ممکن است دارای ترکیبات شیمیایی آللوپاتیکی باشد که می تواند رشد گیاهچه علف های هرز قیاق و پیچک را در مزارع ذرت و سورگوم سرکوب نماید.

کلیدواژه ها:

Sorghum