بهبود وضعیت زیستی و روانی سالمندان از دیدگاه معماری معاصر

استان مازندران به عنوان سالخورده ترین استان کشور با چالشهای جدی در حوزه ارتقای کیفیت زندگی سالمندان مواجه است. حضور گسترده سالمندان در پارکها و خیابانهای عمومی شهرهای این استان نشان دهنده کمبود فضاهای مناسب و برنامه ریزی شده برای پاسخ به نیازهای خاص این گروه است. سالمندان اغلب بدون هدف مشخص و با کمترین امکانات برای ارتقای تعاملات اجتماعی و بهبود روحیه خود روزهایشان را می گذرانند. مشکلاتی نظیر نداشتن هم صحبت، مناسب، احساس بیگانگی با فضای شهر، دشواری در استفاده از فناوری های نوین و کم توجهی جامعه به نیازهای آنان تاثیرات روانی و اجتماعی عمیقی بر این گروه بر جای می گذارد. از سوی دیگر، کاهش توانایی های جسمی و محدودیت های حرکتی، سالمندان را از انجام بسیاری از فعالیت های ورزشی و تفریحی باز می دارد. علاوه بر این مسائل اقتصادی ناشی از بازنشستگی یا از کارافتادگی سطح رفاه این قشر را نسبت به گروه های دیگر کاهش داده است. بسیاری از سالمندان نسبت به خانه سالمندان دید منفی دارند و آن را مکانی برای انزوا و مرگ تدریجی می دانند که این امر ضرورت طراحی فضاهای جایگزین با رویکردی متفاوت را دو چندان می کند. با توجه به اینکه سالمندی بخشی قابل توجه از چرخه زندگی انسان است و آینده همه افراد را تحت تاثیر قرار می دهد، ایجاد زیرساخت های مناسب برای بهبود کیفیت زندگی این قشر نه تنها یک نیاز اجتماعی بلکه یک مسئولیت انسانی است. طراحی فضاهایی مانند مهدهای روزانه سالمندان می تواند پاسخی جامع به نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی آنان باشد. چنین فضاهایی امکان مشارکت در فعالیت های گروهی، ایجاد حس تعلق، تقویت روحیه و بهبود تعاملات اجتماعی را فراهم می کنند و از انزوای سالمندان جلوگیری خواهند کرد. این پژوهش به دنبال ارائه راهکارهایی نوآورانه در طراحی معماری است تا ضمن پاسخ به مشکلات و نیازهای سالمندان، الگویی برای بهبود کیفیت زندگی این قشر و تقویت جایگاه آنان در جامعه ارائه کند. توجه به سالمندان نه تنها بیانگر احترام به نسل های پیشین است، بلکه سرمایه گذاری برای کیفیت زندگی نسل های آینده محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

سالمند ، خانه های سالمندی ، خاطره درمانی ، هویت مکانی