بررسی کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از شاخص های تنوع زیستی در حوزه استان خوزستان

این مطالعه در زمستان 1391 در رودخانه کارون، در فصل زمستان انجام شد. نمونه برداری در 11 ایستگاه تعیین شده با چهار تکرار با استفاده از سوربر و گرب پترسون با سطح مقطع cm2225 صورت گرفت. از سه تکرار برای شناسایی و شمارش ماکروبنتوزها و از یک تکرار برای تعیین دانه بندی و درصد مواد آلی رسوبات استفاده شد. جهت اندازه گیری میزان مواد آلی از روش فیزیکی سوختن در کوره الکتریکی و به منظور آنالیز دانه بندی رسوبات از روش سری الک استفاده شد. پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب با سه تکرار اندازه گیری شد. در طول دو فصل نمونه برداری به طور میانگین تعداد 18315 فرد در متر مربع شناسایی و شمارش شدند. در بین رده های شناسایی شده به طور میانگین بیشترین درصد فراوانی مربوط به رده کم تاران با 60/65% و پس از آن دو کفه ای ها با فراوانی 03/13%، شکم پایان با فراوانی 93/11%، پرتاران با فراوانی 16/5% حشرات با فراوانی 40/3%، سخت پوستان با فراوانی 81/0% و زالوها با فراوانی 07/0% بوده است. بیشترین فراوانی ماکروبنتوزها در ایستگاه 3 و کمترین فراوانی در ایستگاه 5 محاسبه شد. در کل دوره بشترین مقدار شاخص تنوع شانون در ایستگاه 9 (11/0 ± 811/1) و کمترین مقدار آن در ایستگاه 6 (1/0 ± 427/0 ) به ثبت رسید. همچنین بیشترین میزان شاخص غالبیت سیمپسون، در ایستگاه 6 (21/0 ± 865/0) و کمترین مقدار آن نیز در ایستگاه 9 (16/0 ± 338/0) بوده است. بیشترین مقدار شاخص یکنواختی کامارگو در ایستگاه 9 (15/0 ± 397/0) و کمترین مقدار آن در ایستگاه 6 (21/0 ± 168/0) به ثبت رسید. بیشترین مقدار شاخص بریلوین در ایستگاه 9 (1/0 ± 788/1) و کمترین مقدار آن در ایستگاه 6 (14/0 ± 419/0) به ثبت رسید. نتایج دانه بندی رسوبات جنس رسوبات بستر ایستگاههای مطالعاتی را در ایستگاه 1 قلوه سنگ و در دیگر ایستگاهها را رسی نشان داد. درصد مواد آلی رسوبات (86/1 ± 59/21) بوده که بیشترین و کمترین مقدار آن به ترتیب در ایستگاه 4 (63/0 ± 08/27) و در ایستگاه 10 (49/0 ± 46/15) اندازه گیری شد.

کلیدواژه ها:

رودخانه کارون ، کیفیت آب ، ماکروبنتوز ، شاخص های تنوع ، استان خوزستان