تحلیل آسیب های اجتماعی در میان دانش آموزان دختر تیزهوش دوره دوم متوسطه (مطالعه موردی: مدارس فرزانگان)

نوجوانی دوره ای بحرانی و سرشار از تحولات زیستی، روانی و اجتماعی است. این دوره برای دانش آموزان تیزهوش، به ویژه دختران، با چالش های منحصربه فردی همراه است که می تواند آن ها را در معرض آسیب های اجتماعی خاصی قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و شناسایی آسیب های اجتماعی شایع در میان دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس فرزانگان (تیزهوشان) انجام شده است. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مرور نظام مند منابع کتابخانه ای، به بررسی ابعاد مختلف این آسیب ها می پردازد. یافته ها نشان می دهد که چهار حوزه اصلی آسیب زا در این گروه عبارتند از: ۱) کمال گرایی مرضی و اضطراب تحصیلی شدید ناشی از فشار رقابتی و انتظارات بالا؛ ۲) انزوای اجتماعی و احساس تفاوت ناشی از رشد نامتقارن شناختی و عاطفی؛ ۳) آسیب های مرتبط با فضای مجازی و قلدری سایبری به دلیل استفاده گسترده از اینترنت و آسیب پذیری در برابر فشارهای آنلاین؛ و ۴) بحران هویت و فشار روانی ناشی از برچسب «تیزهوشی» و انتظارات خانواده و جامعه. این مقاله ضمن تحلیل ریشه های این آسیب ها در بستر فرهنگی-اجتماعی ایران و ویژگی های روان شناختی دانش آموزان تیزهوش، راهکارهایی را برای نظام آموزشی، خانواده ها و مشاوران مدارس جهت پیشگیری و مداخله موثر ارائه می دهد. تاکید بر توسعه مهارت های اجتماعی-عاطفی (SEL)، تعدیل انتظارات و ایجاد محیطی حمایتی، از جمله مهم ترین توصیه های این پژوهش است.

کلیدواژه ها:

آسیب های اجتماعی ، دانش آموزان تیزهوش ، مدارس فرزانگان ، دختران نوجوان ، کمال گرایی ، اضطراب تحصیلی ، انزوای اجتماعی