بررسی مشکلات و فشارهای روانی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه در مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد)

مقدمه: دوره نوجوانی، به ویژه در مقطع متوسطه دوم، با چالش های رشدی، هویتی و تحصیلی متعددی همراه است. این چالش ها برای دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد) به دلیل ویژگی های شخصیتی منحصربه فرد، انتظارات بالای محیطی و حجم سنگین تکالیف درسی، ابعاد پیچیده تری به خود می گیرد. دانش آموزان دختر در این مدارس، علاوه بر فشارهای مشترک، با مجموعه ای از انتظارات اجتماعی-فرهنگی و استرسورهای جنسیتی نیز مواجه هستند. هدف: این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی جامع مشکلات و فشارهای روانی دانش آموزان دختر در مدارس سمپاد می پردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع مروری نظام مند بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی علمی داخلی و خارجی (مانند Scopus, Google Scholar, SID, Magiran) به گردآوری و تحلیل مقالات، کتب و پایان نامه های مرتبط با موضوع پرداخته است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که فشارهای روانی این دانش آموزان از چند منبع اصلی نشئت می گیرد: ۱) فشارهای درون فردی شامل کمال گرایی ناسازگارانه، ترس از شکست، و اضطراب ارزیابی؛ ۲) فشارهای تحصیلی شامل حجم بالای دروس، رقابت شدید و استرس کنکور؛ ۳) فشارهای بین فردی و خانوادگی شامل انتظارات بالای والدین و معلمان و مقایسه اجتماعی؛ و ۴) فشارهای جنسیتی شامل تضاد بین نقش های اجتماعی و هویت علمی. این فشارها منجر به بروز مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی، فرسودگی تحصیلی، اختلالات خواب و مشکلات روان تنی می گردد. نتیجه گیری: سلامت روان دانش آموزان دختر سمپاد تحت تاثیر تعامل پیچیده ای از عوامل فردی، محیطی و اجتماعی-فرهنگی قرار دارد. نادیده گرفتن این فشارها می تواند به آسیب های جدی در عملکرد تحصیلی و کیفیت زندگی آن ها منجر شود. لذا، طراحی مداخلات روان شناختی مبتنی بر مدرسه، آموزش مهارت های مدیریت استرس به دانش آموزان و آگاه سازی والدین و کادر آموزشی امری ضروری است.

کلیدواژه ها:

سلامت روان ، دانش آموزان دختر ، استعدادهای درخشان ، سمپاد ، فشارهای روانی ، استرس تحصیلی ، کمال گرایی.