رعایت انصاف آموزشی توسط معلم و تاثیر آن بر عدالت تحصیلی در کلاس درس

عدالت تحصیلی یکی از ارکان بنیادین در نظام های آموزشی اثربخش به شمار می رود و به معنای فراهم سازی فرصت های برابر یادگیری برای همه دانش آموزان است. در این میان، نقش معلم به عنوان عامل کلیدی در تحقق این عدالت انکارناپذیر است. یکی از مهم ترین جلوه های این نقش، رعایت انصاف آموزشی در فرایند تدریس، ارزیابی، تعامل و مدیریت کلاس است. این مقاله با هدف بررسی تاثیر رعایت انصاف آموزشی توسط معلم بر تحقق عدالت تحصیلی در کلاس درس تدوین شده است. در این مطالعه، پس از بررسی نظری مفاهیم «انصاف آموزشی» و «عدالت تحصیلی»، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، رابطه بین این دو متغیر مورد بررسی قرار گرفت. انصاف آموزشی شامل رفتار عادلانه معلم در تدریس، تخصیص منابع یادگیری، ارزشیابی عملکرد تحصیلی و تعامل با دانش آموزان با در نظر گرفتن تفاوت های فردی است. از سوی دیگر، عدالت تحصیلی به ادراک دانش آموزان از برابری در فرصت های یادگیری، احترام به تفاوت ها و حمایت های آموزشی اشاره دارد. یافته های نظری و تجربی نشان می دهند که هنگامی که معلمان به صورت آگاهانه و منصفانه با دانش آموزان رفتار می کنند، نه تنها احساس تبعیض در کلاس کاهش می یابد، بلکه دانش آموزان با انگیزه بیشتر در فرایند یادگیری مشارکت می کنند. همچنین رعایت انصاف آموزشی باعث افزایش اعتماد، احترام متقابل و ارتقاء فضای روانی مثبت در کلاس می شود که همگی زمینه ساز تقویت عدالت تحصیلی هستند. از مهم ترین شاخص های انصاف آموزشی می توان به توجه متوازن به همه دانش آموزان، شفافیت در ارزشیابی، احترام به تفاوت های فرهنگی، جنسیتی و یادگیری، و فراهم سازی فرصت های جبران برای دانش آموزان ضعیف اشاره کرد. بررسی مطالعات داخلی و خارجی نشان می دهد که رعایت این شاخص ها با کاهش شکاف های یادگیری، افزایش احساس عدالت، و در نتیجه بهبود عملکرد تحصیلی همراه است. در پایان مقاله، پیشنهادهایی برای ارتقاء انصاف آموزشی معلمان ارائه شده که می تواند به سیاست گذاران آموزشی و مدیران مدارس در جهت تحقق عدالت تحصیلی کمک کند. این پیشنهادها شامل بازنگری در شیوه های ارزشیابی، برگزاری کارگاه های آموزش اخلاق حرفه ای، و طراحی نظام های حمایتی برای معلمان در راستای اجرای عادلانه آموزش است.

کلیدواژه ها:

: انصاف آموزشی ، عدالت تحصیلی ، تعامل معلم و دانش آموز ، ارزشیابی منصفانه ، فرصت های برابر یادگیری