نهاد هیات، نماد هویت؛ نگاهی بر پیوندهای دوسویه هیئات و هویت شیعی

هیات به مثابه ی نهادی مدنی و غیر وابسته به قدرت سیاسی است که تکیه تعلقات و تمایلات مذهبی آحاد مردم دارد. یکی از وجوه کارکردی هیئات مذهبی را میبایست در نسبت آن با مقوله ی هویت به عنوان عنصر پیش برنده ی جمعیتهای بشری در نظر گرفت دو مفهوم هویت و هیات از حیث تاریخ مندی و عزیمت زمانی واجد اشتراکاتی هستند که مطالعه ی تطبیقی و به تعبیر دیگر مقارنه میان آنها را امکان پذیر می سازد. چنان چه مقصود از هویت شیعی مفهومی مبتنی بر آموزه های علمی و سیره ی عملی ائمه ی اطهار، باشد ناگزیر میبایست اقامه ی عزا بر سالار شهیدان حسین بن علی را یکی از ارکان استوار این هویت قلمداد نمود که در نهاد هیات جلوه یافته است. با این وصف، اقدامات هویت ساز امامان معصوم به فرآیندی میماند که یکی از فرآورده های آن، نهاد هیات با محوریت بکاء بر شهدای دشت کربلاست. پژوهش حاضر بر پایه ی این فرضیه شکل گرفته است که نهاد هیات اگرچه مولود و ثمره ی تفکر شیعی بوده اما هیچگاه در قبال مبنای هویتی خود پا در ورطه ی تعهدگری ننهاده و به سان ابزاری مفید و کارآمد همواره در جهت قوام و صیانت از مکتب اهل بیت عمل کرده است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در چارچوب استنتاج های متنی انجام پذیرفته و داده های مورد نیاز آن از طریق بررسی متون، سیره، کتب و مقالات پژوهشی گردآوری شده است.

کلیدواژه ها:

اهل بیت عزاداری ، هویت ، هیات