شناسایی و بازخوانی مستندات «حق بر مقاومت» در پرتو تحلیل ادله و مستندات شرعی

مسئله پژوهش حاضر شناسایی ادله و مستنداتی است که در پرتو آن می توان قائل به مشروعیت مقاومت و حق دفاع از کیان و سرحدات اسلامی گردید. بر کسی پوشیده نیست امروزه اهمیت فرهنگ مقاومت در مواجهه عمومی مردم با مسائل روز و شکست توطئه های دشمنان بیش از پیش برجسته شده و نقش محوری یافته است. لذا یکی از ضرورت هایی که در عصر حاضر مطرح است، بازخوانی مستندات این مقوله در راستای آشکارسازی ظرفیت آن در پاسخ به نیازمندی های اجتماعی و سیاسی روز است. نوشتار حاضر در پی پاسخ به پرسش مزبور و با هدف شناسایی و تحلیل مستندات حق بر مقاومت، در پژوهشی توصیفی-تحلیلی و با نگاهی مسئله محور، درصدد است با مراجعه به منابع و مکتوبات شرعی، به شناسایی و تحلیل مستندات حق بر مقاومت بپردازد. رهاورد پژوهش نشان می دهد در قرآن کریم آنچه دلالت بر جهاد (چه دفاعی و چه ابتدایی) دارد، می توان آنها را در قالب وسیع تری تحت عنوان «جهاد ذبی» گنجاند. تتبع در روایات نیز حکایت از آن دارد که از پاره ای از اخبار باب می توان لزوم «ذب» و دفاع از کیان اسلام و مسلمانان را یک حکم مولوی شرعی قلمداد نمود. افزون بر آنکه حق بر مقاومت مستظهر به موافقت عقلا بوده و «بنای عقلا» می تواند در ردیف مستندات شرعی موضوع تلقی گردد. همچنین «مقاصد شریعت» و «مذاق شرع» نیز از جمله مویداتی هستند که بر حق مقاومت صحه می گذارند.

کلیدواژه ها:

جهاد ذبی ، حق بر مقاومت ، دفاع ، فقه مقاومت ، قرآن کریم ، مقاومت