تحلیل انتقادی روایات تفسیری بیانگر مصادیق وارثان برگزیده قرآن کریم

بحث از وارثان کتاب و لزوم تبعیت از سنت تبیینی پیامبر (ص) در شناخت این مصحف شریف، نیازمند ساختاری منطقی است؛ که در خلال آیات ۳۳-۳۱ سوره فاطر، به مثابه خاستگاه قرآنی آموزه کلامی وراثت، زمینه سازی شده است. بر طبق مفاد ظاهری این آیات، شناخت قرآن و وراثت آن، به گروه خاصی از بندگان تفویض شده است. در باب تعیین مصداق وارثان برگزیده، میان مذاهب اسلامی، رویکردهای متقابلی به چشم می خورد؛ بدین معنا که عموم اهل تسنن مصداق وارثان را، جمهور امت و بزرگان شیعه نیز به امام (ع) تخصیص داده اند. اغلب این آراء متاثر از دیدگاه های کلامی و توجه به روایات تاویلی موجود در منابع روایی تفسیری فریقین ذیل آیه ۳۲ سوره فاطر می باشد؛ لذا پژوهش حاضر با نظر به نقش روایات تفسیری در فهم صحیح مدالیل آیات، به دنبال بررسی این پرسش است که ارزیابی روایات تفسیری فریقین، ناظر به وراثت قرآن، کدام یک از دو رویکرد را تایید می کند؟ این نوشتار در راستای رفع خلاء مطالعاتی پیرامون تحلیل روایات تفسیری ذیل آیه ۳۲ فاطر، گزاره های موجود در مصادر فریقین را، با تکیه بر ضوابط نقدالحدیث ارزیابی نموده و با کاربست روش توصیفی تحلیلی بدین برآیند رسید، که روایات دال بر پنداره عمومیت وارثان، به لحاظ اسنادی و دلالی از اتقان کافی برخوردار نبوده و با وجود خدشه هایی در اسناد روایات ناظر به انحصاری بودن وراثت در شان عترت نبوی؛ اما آیات، روایات و مسلمات عقلی،جملگی موجبات پذیرش روایات دسته دوم را فراهم آورده است.

کلیدواژه ها:

وارثان برگزیده قرآن ، مطالعه تطبیقی ، نقدالحدیث ، روایات تفسیری ، آیه (فاطر: ۳۲)