تاثیر توسعه بانکداری اسلامی بر کارایی اقتصاد کلان در کشورهای منطقه منا

این پژوهش با به کارگیری رویکرد مرزی تصادفی (SFA) و تحلیل داده های ۲۳ کشور منطقه منا طی دوره ۲۰۲۳–۲۰۰۰، تاثیر توسعه بانکداری اسلامی بر کارایی اقتصاد کلان را بررسی کرده است. یافته ها نشان می دهند که رابطه بین توسعه بانکداری اسلامی و کارایی اقتصاد کلان غیرخطی و به شکل U معکوس است: تا آستانه ۳۵.۱۹٪ نسبت اعتبار اسلامی به تولید ناخالص داخلی، گسترش این نظام بانکی با بهبود کارایی همراه است، اما توسعه فراتر از این نقطه به کاهش معنادار کارایی منجر می شود. هم زمان، توسعه بانکداری متعارف نیز رابطه ای U شکل با کارایی نشان می دهد، اما هیچ شواهدی مبنی بر برتری ذاتی یکی از دو نظام بانکی (اسلامی یا متعارف) بر دیگری مشاهده نشده است. تحلیل اثرات متقابل حاکی از آن است که این دو نظام در سطوح پایین تر توسعه، اثرات مکملی بر کارایی دارند، درحالی که در سطوح بالاتر توسعه، جانشینی بین آن ها رخ می دهد. این نتایج سیاست گذاران را ملزم می کند تا: ۱. توسعه بانکداری اسلامی را حداکثر تا سطح ۳۵٪ از نسبت اعتبار به GDP مدیریت کنند ۲. با پایش مستمر نسبت های اعتباری از عبور از آستانه بهینه جلوگیری نمایند ۳. توسعه متوازن هر دو نظام بانکی را بدون جهت گیری ایدئولوژیک و با تاکید بر معیارهای کارکردی (ثبات مالی، کاهش هزینه مبادله) پیگیری کنند.

کلیدواژه ها:

Islamic banking ، Macroeconomic efficiency ، Stochastic frontier analysis ، MENA region ، Islamic finance ، بانکداری اسلامی ، کارایی اقتصاد کلان ، تحلیل مرزی تصادفی ، منطقه منا ، مالیه اسلامی