بررسی تطبیقی کاربرد چوب در معماری خانه های بومی مناطق جلگه ای و کوهپایه ای غرب گیلان

تاثیر اقلیم بر معماری همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این میان، برخی اندیشمندان مانند برونو زویی و راپاپورت، اقلیم را عاملی ثانویه در شکل گیری معماری بومی می دانند، درحالی که افرادی مانند اولگی آن را مهم ترین عامل تاثیرگذار می شمارند. بااین حال، میزان و نحوه ی تاثیر اقلیم در مناطق مختلف متفاوت است و عوامل دیگری مانند معیشت و اقتصاد نیز می توانند نقش مهمی در شکل گیری معماری بومی ایفا کنند. این پژوهش با رویکرد تطبیقی، به بررسی کاربرد چوب در معماری بومی مناطق جلگه ای و کوهپایه ای غرب گیلان می پردازد. هدف اصلی این مطالعه، شناخت تفاوت ها و شباهت های معماری این دو منطقه از نظر نوع مصالح مصرفی و تاثیرات اقلیمی و معیشتی بر ساخت وساز است. یافته ها نشان می دهد که چوب، اصلی ترین مصالح ساختمانی در هر دو منطقه محسوب می شود، اما نوع و نحوه ی استفاده از آن به شرایط جغرافیایی، میزان رطوبت و دسترسی به منابع محلی بستگی دارد. در مناطق جلگه ای، چوب های نرم تر مانند توسکا و افرا برای ساخت سازه های داخلی و تزیینی مورداستفاده قرار می گیرد، درحالی که در مناطق کوهپایه ای، چوب های سخت تر مانند بلوط و اقاقیا به دلیل استحکام بیشتر و مقاومت در برابر شرایط محیطی به کار گرفته شده اند. همچنین، فعالیت های معیشتی مانند کشاورزی در جلگه و دامداری در کوهپایه، تاثیر مستقیمی بر طراحی و ساختار خانه ها داشته است. نتایج این تحقیق بر اهمیت بهره گیری از منابع بومی و روش های پایدار در معماری تاکید دارد و می تواند در توسعه ی معماری سازگار با محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که عناصر معماری بومی همچون ایوان، حیاط مرکزی و مصالح محلی، نقشی موثر در انطباق با شرایط اقلیمی و فرهنگی منطقه دارند.

کلیدواژه ها:

معماری بومی گیلان ، مصالح بومی ، چوب ، جلگه غرب گیلان