مرجعیت تقلید زنان در فقه اسلامی

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 67

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JJFIGHL-58-1_007

تاریخ نمایه سازی: 7 مهر 1404

چکیده مقاله:

تصدی زنان در مناصب سیاسی- اجتماعی از مسائل اختلافی و بحث برانگیز میان فقهای مذاهب خمسه است. منصب مرجعیت تقلید نیز به عنوان یکی از مصادیق تصدی زنان، از این موارد مستثنی نبوده و همواره مخالفان و موافقانی داشته است. ضرورت تحقق عدالت ایجاب می نماید که چنانچه محذور شرعی در این زمینه موجود نباشد، زنانی که واجد شرائط لازم برای این منصب هستند از تصدی در این مقام محروم نشوند. این نوشتار با هدف پاسخ به این سوال اساسی که"آیا مرجعیت تقلید زنان در فقه اسلامی دارای محذور شرعی است؟" به روش توصیفی _تحلیلی، و با استناد به منابع معتبر فقهی، آراء و نظرات علما و فقهای اعصار گوناگون را نسبت به جایگاه و سهم زنان در منصب مرجعیت تقلید مورد بحث و بررسی قرارمی دهد. بررسی های صورت گرفته در این نوشتار حاکی از آن است که هیچ آیه و روایتی، صراحتا مرجعیت تقلید زنان را منع نکرده است و ادله ای که تاکنون فقهاء در نفی مرجعیت زنان بدان استناد نموده اند، محل نقد است و قابل استناد نخواهد بود. افزون بر این، پذیرش مرجعیت تقلید زنان، با توجه به تسلط و درک عمیق تر آنان با مسائل و نیاز های خاص جامعه زنان، می تواند فوائد چشمگیری در حوزه فقه و پاسخگویی به نیاز های مقلدین به همراه داشته باشد.

نویسندگان

عابدین مومنی

استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

عابده ادبی فیروزجاه

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمآخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین (۱۴۱۳ق). کفایه الاصول، ...
  • ابن ادریس حلی، محمد بن احمد (۱۴۱۰ق). السرائر الحاوی لتحریر ...
  • ابن قدامه مقدسی، عبدالله بن احمد (۱۳۸۸ق). المغنی، جلد۱۰، مصر: ...
  • ابن عاشور، محمد طاهر (۱۴۲۰ق). تفسیر التحریر و التنویر، جلد۲۵، ...
  • ابو اسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی (بی تا). طبقات الفقهاء، ...
  • البانی، محمد ناصرالدین (۱۳۹۹ق). ارواءالغلیل فی تخریج احادیث منار السبیل، ...
  • آملی، هاشم (۱۳۹۵ق). مجمع الافکار و مطرح الانظار، مقرر: شیخ ...
  • بروجردی، محمدتقی (۱۴۱۷ق). نهایه الافکار، مقرر: آقا ضیاء الدین عراقی، ...
  • ترکی، عبدالله بن عبدالمحسن (۱۴۱۰ق). اصول مذهب الامام احمد، چاپ ...
  • جعفری، محمد تقی (۱۳۷۵). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، جلد۱، ...
  • جناتی شاهرودی، محمد ابراهیم (۱۳۹۰). رساله توضیح المسائل، جلد۶. قم: ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۴۰۱). زن در آئینه جلال و جمال، ...
  • حائری اصفهانی، محمد حسین (۱۴۰۴ق). الفصول الغرویه فی شرح کفایه ...
  • حسینی سیستانی، سید علی (۱۴۱۵ق). توضیح المسائل، چاپ چهارم. قم: ...
  • حرانی، حسن بن علی بن الحسین (۱۴۰۴ق). تحف العقول، مصحح: ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ق). تفصیل الوسائل الشیعه الی تحصیل ...
  • حسون، محمد؛ مشکور، ام علی (۱۴۲۱ق). اعلام النساء المومنات، چاپ ...
  • خامنه ای، سید علی (۱۳۹۸). الگوی زن، چاپ هشتم. تهران: ...
  • خمینی، سید روح الله (۱۳۷۹). تحریرالوسیله، جلد۱، چاپ اول. تهران: ...
  • (۱۴۰۵ق). تهذیب الاصول، مقرر: جعفر سبحانی، جلد۲. قم: دفتر انتشارات ...
  • (۱۳۶۸). صحیفه نور، جلد۴. تهران: دفتر نشر آثار امام خمینی ...
  • (۱۴۳۴ق)، (موسوعه الامام الخمینی۲۴و۲۵)، ج۱. چاپ اول، تهران: موسسه تنظیم ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم (۱۴۱۰ق). تنقیح فی شرح العروه الوثقی، مقرر: ...
  • (۱۴۱۸ق). موسوعه الامام الخوئی، مقرر: الشیخ میرزا علی غروی، جلد۱. ...
  • (۱۴۲۲ق). مصباح الاصول، مقرر: محمد سرور واعظ الحسینی، جلد۳، چاپ ...
  • راوندی، قطب الدین (۱۴۰۹ق). الخرائج و الجرائح، جلد۱، چاپ اول. ...
  • ریپون، جینا (۱۳۹۸). مغز جنسیت زده، مترجم: رضا اسکندری، چاپ ...
  • زرکشی، محمد بن بهادر (۱۴۱۴ق). البحر المحیط، جلد۸، چاپ اول. ...
  • شمس الائمه سرخسی، محمد بن حنبل (۱۴۱۴ق). اصول سرخسی، جلد۲، ...
  • سمرقندی، نصربن محمد (۱۴۱۶ق). تفسیر سمرقندی، جلد۳، چاپ اول. بیروت: ...
  • سیفی مازندرانی، علی اکبر (۱۴۲۷ق). دلیل تحریر الوسیله، چاپ اول، ...
  • شهید اول، محمد بن مکی (۱۴۱۹ق). ذکری الشیعه فی احکام ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی (۱۳۸۵). الروضه البهیه فی ...
  • شیخ انصاری، مرتضی (۱۴۱۵ق). القضاء والشهادات، جلد۱، چاپ اول. قم: ...
  • (۱۴۰۴ق). مجموعه رسائل فقهیه واصولیه، تحقیق عباس حاجیانی، جلد۱، چاپ ...
  • (۱۴۱۶ق). فرائد الاصول، جلد۱، چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی (۱۳۹۵ق). کمال الدین و تمام ...
  • (۱۴۱۳ق). من لا یحضره الفقیه، جلد۳، چاپ دوم. قم: دفتر ...
  • شیخ طوسی، محمدبن حسن (۱۴۰۰ق). النهایه فی مجرد الفقه والفتاوی. ...
  • (۱۴۰۷ق). الخلاف، جلد۶چاپ اول. قم: موسسه النشر الاسلامی. ...
  • (۱۳۶۵). تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید، جلد۵، چاپ ...
  • شیخ مفید، محمدبن محمد (۱۴۱۳ق). المقنعه، چاپ اول. قم: کنگره ...
  • صدر، سید رضا (۱۴۲۰ق). اجتهاد و تقلید، چاپ دوم. قم: ...
  • طباطبایی حکیم، سید محسن (۱۴۱۶ق). مستمسک العروه الوثقی، جلد۱، چاپ۱. ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین (۱۳۷۴). تفسیر المیزان، مترجم: موسوی بجنوردی، ...
  • طریحی نجفی، فخر الدین بن محمد علی (۱۳۷۵). مجمع البحرین، ...
  • طنطاوی بن جوهری، محمد (۱۴۲۵ق). الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم، ...
  • عراقی، ضیاء الدین (۱۴۱۷ق). نهایه الافکار، مقرر: محمد تقی بروجردی ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۳ق). قواعدالاحکام، چاپ اول. قم: ...
  • (۱۳۸۰). تهذیب الوصول الی علم الاصول، لندن: موسسه الامام علی ...
  • علم الهدی، علی بن حسین (۱۳۴۸). الذریعه الی اصول الشریعه، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود (۱۳۸۰ق). تفسیر العیاشی، مصحح: هاشم رسولی ...
  • غروی اصفهانی، محمدحسین (۱۴۲۹ق). نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، جلد۳، ...
  • غزالی، محمدبن محمد (۱۴۱۹ق). المنخول من تعلیقات الاصول، چاپ سوم. ...
  • فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۳۳ق)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰ق). المحصول، جلد۴، چاپ دوم. ...
  • فیروزآبادی، سید مرتضی (۱۴۰۰ق). عنایه الاصول فی شرح کفایه الاصول، ...
  • فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (۱۳۷۳). التفسیر الصافی، جلد۱، ...
  • قرطبی، شمس الدین (۱۳۸۴ق). تفسیر قرطبی (جامع لاحکام القرآن)، جلد۵، ...
  • گلپایگانی، سید محمد رضا (۱۴۱۳ق). کتاب القضاء، مقرر: سید علی ...
  • ماوردی، علی بن محمد (۱۴۱۹ق). الحاوی الکبیر فی فقه مذهب ...
  • مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳ق). بحار الانوار، چاپ دوم، بیروت: موسسه ...
  • محقق کرکی، علی بن حسین (۱۴۱۴ق). جامع المقاصد فی شرح ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۹۷) الف. نظام حقوق زن در اسلام. تهران: ...
  • (۱۳۹۱). زن و مسائل قضائی و سیاسی، جلد۱. تهران: صدرامظفر، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۴). توضیح المسائل، چاپ۵۲. قم: مدرسه امام ...
  • (۱۴۲۸ق). انوار الاصول، جلد۳، چاپ دوم. قم: مدرسه امام علی ...
  • (۱۳۸۰). تفسیر نمونه، جلد۶، چاپ۱۹. تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • منتظری، حسینعلی (۱۳۶۹). دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله ...
  • (۱۳۸۶). مبانی فقهی حکومت اسلامی، مترجم: محمود صلواتی، جلد۸، چاپ ...
  • موسوی گرگانی، سید محسن (۱۳۸۱). پژوهشی در قضاوت زن، مجله ...
  • مومنی، عابدین (۱۳۸۵). آیه حلیه و قضاوت زن، نشریه مقالات ...
  • (۱۳۷۷). تاملی در لزوم مرد بودن قاضی و نقد ادله ...
  • نجفی، محمد حسن (بی تا). جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
  • نوری همدانی، حسین (۱۳۷۳). توضیح المسائل، جلد۱، چاپ چهارم. قم: ...
  • نمایش کامل مراجع