ضابطه انگاری در تعیین نصاب و جنسیت شاهدان واسطه، با تطبیقی بر اندیشه های فقیهان امامیه و اهل سنت

مسئله تعداد و جنسیت شهود در شهادت بر شهادت از جمله مسائلی است که در فقه اسلامی نسبت به آن اتفاق نظر وجود ندارد. فقیهان اسلامی در خصوص بیان احکام مترتب بر شهادت بر شهادت، به معرفی ماهیت آن پرداخته اند، لذا هیچ یک نتوانسته اند ماهیتی مستقل و مستدرک را که جامع آثار و احکام مترتب بر شهادت برشهادت باشد، معرفی نمایند. لذا در پی این سوال محوری که نسبت ماهیت شهادت بر شهادت و تعیین آثار و احکام مترتب بر آن کدامند؟ با فحص در یافته ها و توصیفات فقیهان اسلامی نسبت به مسئله مطروحه، تطبیق این مسئله میان فقه امامیه و اهل سنت می-تواند بهترین نوع قاعده گزینی بیان ماهیت شهادت بر شهادت را احراز نماید. در این میان استظهار ماهیتهای اثباتی شهادت بر شهادت، ماهیت قائم مقامی و نیابتی بودن شهادت بر شهادت هر کدام، می تواند توجیه کننده یکی از آثار مترتب بر شهادت برشهادت باشد. در این جستار نظریه افتراقی مبتنی بر توجیه مبنا از باب تعبد به اثر یعنی لزوم رعایت نصاب عدلین بدون لحاظ تغایر، و توجیه اثر از باب تعبد بر یکی از مبانی ثلاثه، جهت روشن شدن وضعیت محدوده موضوعی پذیرش شهادت زنان بر شهادت، به عنوان یافته نوین پژوهش در نظر گرفته شد. این نظریه می تواند خلاء اندیشه های فقه اسلامی را در خصوص انکار ناپذیری لزوم رعایت عدلین بدون لحاظ تغایر و از طرفی تزلزل بیان در خصوص محدوده پذیرش شهادت زنان را نیز جبران نماید.

کلیدواژه ها:

تعداد شهود ، تغایر در شهادت بر شهادت ، شهادت زنان ، مبنای شهادت ، شیعه و اهل سنت