آرای تفسیری دیوان عدالت اداری و نقش آن در تحول و توسعه اصول حاکم بر حقوق اداری

در دادرسی های اداری صرف تکیه بر قوانین موضوعه و اصل حاکمیت قانون برای کنترل قضایی تصمیمات و اقدامات مقامات اداری چندان راهگشا نیست. در این راستا، استفاده از معیار «اصول حقوق اداری» می تواند خلاء ناشی از فقدان منابع قاعده ساز را خصوصا در کنترل قضایی اعمال اداری پر نماید. بر همین مبنا، آرای تفسیری در کنار قانون، به عنوان مهم ترین منبع توسعه قواعد حقوقی به شمار می رود. هر چند در نظام حقوق اداری ایران استفاده از رویه قضایی تفسیری اغلب به عنوان منبع فرعی قانون مورد توجه بوده است، لیکن نقش دادگاه های اداری به ویژه در راس آن ها دیوان عدالت اداری در بیان و تولید رویه قضایی تفسیری حاوی اصول کلی و مفاهیم بنیادی حقوق اداری بسیار مهم و حیاتی است. هدف از این نوشتار، بررسی نقش دیوان عدالت اداری در شناسایی و تحکیم اصول حقوق اداری در پرتو آرای تفسیری صادره است. و با توجه به مساله قابل طرح نوشتار حاضر مبنی بر اینکه آرای تفسیری دیوان چه تاثیری در توسعه و تحول اصول حاکم بر حقوق اداری دارد؟ فرضیه نوشتار بدین صورت مطرح شده است که استانداردسازی تفسیر قضایی و ارائه ضابطه های اعمال پذیر بر مبنای اصول حقوقی و نهایتا استفاده از شیوه های تفسیری مدرن مبتنی بر رویه های موجود در سیستم های حقوقی پیشرفته امکان تحقق حاکمیت قانون را همگام با توسعه اصول حقوق اداری میسر خواهد ساخت. لذا در این نوشتار، با روش توصیفی و تحلیلی، تاثیر آرای تفسیری دیوان عدالت اداری در توسعه و تحول اصول حقوق اداری کشور مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در دادرسی های اداری صرف تکیه بر قوانین موضوعه و اصل حاکمیت قانون برای کنترل قضایی تصمیمات و اقدامات مقامات اداری چندان راهگشا نیست. در این راستا، استفاده از معیار «اصول حقوق اداری» می تواند خلاء ناشی از فقدان منابع قاعده ساز را خصوصا در کنترل قضایی اعمال اداری پر نماید. بر همین مبنا، آرای تفسیری در کنار قانون، به عنوان مهم ترین منبع توسعه قواعد حقوقی به شمار می رود. هر چند در نظام حقوق اداری ایران استفاده از رویه قضایی تفسیری اغلب به عنوان منبع فرعی قانون مورد توجه بوده است، لیکن نقش دادگاه های اداری به ویژه در راس آن ها دیوان عدالت اداری در بیان و تولید رویه قضایی تفسیری حاوی اصول کلی و مفاهیم بنیادی حقوق اداری بسیار مهم و حیاتی است. هدف از این نوشتار، بررسی نقش دیوان عدالت اداری در شناسایی و تحکیم اصول حقوق اداری در پرتو آرای تفسیری صادره است. و با توجه به مساله قابل طرح نوشتار حاضر مبنی بر اینکه آرای تفسیری دیوان چه تاثیری در توسعه و تحول اصول حاکم بر حقوق اداری دارد؟ فرضیه نوشتار بدین صورت مطرح شده است که استانداردسازی تفسیر قضایی و ارائه ضابطه های اعمال پذیر بر مبنای اصول حقوقی و نهایتا استفاده از شیوه های تفسیری مدرن مبتنی بر رویه های موجود در سیستم های حقوقی پیشرفته امکان تحقق حاکمیت قانون را همگام با توسعه اصول حقوق اداری میسر خواهد ساخت. لذا در این نوشتار، با روش توصیفی و تحلیلی، تاثیر آرای تفسیری دیوان عدالت اداری در توسعه و تحول اصول حقوق اداری کشور مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

تفسیر ، رویه قضایی ، دیوان عدالت اداری ، اصول حقوق اداری ، دادرسی اداری