ارزیابی پایداری سیستم‎های کشاورزی با استفاده از شاخص تجمیعی در شهرستان پاکدشت

سیستم های کشاورزی در مناطق گرم و خشک با سرعت بالایی در حال تحول است. کشاورزان به منظور سازگاری با کم آبی، به شیوه های جدید مبتنی بر کشت گلخانه ای روی آورده اند. درآمد بلند مدت، امنیت غذایی و سازگاری مردم مناطق خشک تا حد زیادی به پایداری این شیوه های کشاورزی بستگی دارد. در این زمینه، ارزیابی سطح پایداری این سیستم های کشت بسیار مهم است. مطالعه حاضر تلاش می کند تا پایداری شیوه های کشاورزی در منطقه گرم و خشک شهرستان پاکدشت را با تعریف یک شاخص تجمیعی(AGI)(۱) با استفاده از چهار شاخص اصلی ثبات، سازگاری، بهره وری و عدالت، پایداری را ارزیابی و عوامل تعیین کننده اصلی را بررسی کند. به این منظور یک مطالعه میدانی در سه روستا با سیستم‎های کشت متفاوت در شهرستان پاکدشت انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه های ساختاریافته، بحث های گروهی متمرکز، مشاهدات میدانی، اطلاعات ثانویه جمع آوری شد. مجموعه جامعی از شاخص های فرعی مناسب برای سنجش شاخص های اصلی شناسایی شد. شاخص های اصلی و شاخص های فرعی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی(۲) برای اندازه گیری سطح پایداری روستاهای مورد مطالعه وزن دهی شدند. در بین شیوه های کشاورزی مورد مطالعه، روستای گلزار بیشترین پایداری، روستاهای کریم آباد و ارمبویه در رتبه‎های بعدی قرار گرفتند. رویکرد کل نگر و میان رشته‎ای به کار گرفته شده در این پژوهش، پتانسیل یک چارچوب مفید برای ارزیابی پایداری را داشته و خلاصه ای مفید از مسائل و مشکلات پایداری را فراهم می کند. لذا اطلاعات به دست آمده از این مطالعه پتانسیل استفاده در تدوین سیاست های این بخش از کشور را دارا است.

کلیدواژه ها:

سیستم های کشاورزی ، ارزیابی پایداری ، تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی ، شاخص تجمیعی ، شهرستان پاکدشت