بررسی نقش گمرک الکترونیک در کاهش فساد اداری

با توجه به گسترش روزافزون حجم مبادلات تجاری و اهمیت بسیار زیاد گمرک به عنوان مرزبان اقتصادی کشور و در راستای نیل به هدف توسعه صادرات و تحقق اهداف برنامه چهارم توسعه، گمرک ایران در یک حرکت بسیار ارزنده و موفق اقدام به الکترونیکی نمودن تشریفات گمرکی و اجرای پروژه پنجره واحد تجارت فرامرزی با هدف گذر از گمرک سنتی به سمت گمرک الکترونیک نموده است که در این راستا با چالش هایی ازجمله فساد اداری روبه رو می باشد. ازآنجاکه در تحقیقات متعدد، پیشین، نتایج یکسان و مشابهی برای تاثیر گمرک الکترونیک و فناوری اطلاعات بر کاهش فساد اداری بیان نشده است و اختلاف نظرهای جدی بین محققان در میزان و چگونگی تاثیر دولت الکترونیک و IT بر کاهش فساد اداری وجود دارد در این تحقیق با تحلیل تحقیقات بین المللی و داخلی انجام شده در این زمینه، موضوع مورد بررسی قرار گرفت و به استناد نتایج حاصل مشخص شد که گمرک الکترونیک به صورت مستقیم یا با بهره گیری از برخی عوامل تعدیلی در کاهش فساد اداری دارای نقش مثبت و موثر است. این ابزار از طریق تاثیر بر برخی عوامل ازجمله افزایش پاسخگویی و شفافیت در فعالیت های بخش دولتی، حذف و کاهش ارتباطات چهره به چهره شهروندان با کارکنان، امکان دسترسی سریع تر و آسان تر شهروندان به اطلاعات و همچنین، امکان نظارت و کنترل موثرتر بر رفتار و عملکرد کارکنان باعث کاهش میزان بروز فساد اداری می شود. جمع بندی نهایی بیان می کند که در بین عوامل موثر، یادشده عامل ایجاد شفافیت در فعالیت های دستگاه های دولتی، بیشترین اثر را در مبارزه با فساد اداری دارد.

کلیدواژه ها:

گمرک الکترونیک ، دولت الکترونیک و فساد اداری