مطالعه و مقایسه کاشی کاری مدرسه غیاثیه خرگرد با کاشی کاری مجموعه مصلای گوهرشاد و مقبره خواجه عبدالله انصاری در هرات

مدرسه غیاثیه خرگرد، یکی از محدود بناهای دوره تیموری است که در آن تکنیک های اجرایی و تزیینی گوناگون کاشی نظیر، معرق، هفت رنگ، نقاشی زیرلعابی، طلاچسبان، معقلی و غیره به کار رفته است. بنابراین، یکی از اهداف این پژوهش، ارائه ویژگی های تزیینی شاخص آرایه های کاشی کاری مدرسه غیاثیه است. همچنین، یافتن وجوه اشتراک تزیینات کاشی­ کاری این مدرسه، با بناهای مجموعه مصلای گوهرشاد و مقبره خواجه عبدالله انصاری هرات، جهت دستیابی به وجوه هنری مشترک احتمالی بین آن­ها، هدف دیگر پژوهش حاضر است. روش یافته اندوزی بر پایه پژوهشی میدانی و با استناد به منابع مکتوب صورت گرفته که به روش تاریخی-تفسیری، به تحلیل داده های به دست آمده از نمونه مطالعاتی می پردازد. نتایج حاکی ­از آن است که متفاوت بودن رنگ نام شاه و القابش نسبت به سایر متن کتیبه، استفاده از گره شش ضلعی منتظم حمیل دار در ازاره ها و غیره ازجمله ویژگی های شاخص کاشی کاری های مدرسه غیاثیه خرگرد است که در سایر ابنیه دوره تیموری نیز، مشاهده می شود. تشابه نقش مایه های گل، برگ و غنچه، همانندی فرم اشک مانند در پس زمینه کتیبه ها، به کارگیری تکنیک نقاشی آبی و سفید زیرلعابی و غیره از وجوه اشتراکی هستند که از حیث طرح­ها، نقوش، کتیبه ­ها و تکنیک های اجرایی و تزیینی در تزیینات کاشی کاری مدرسه غیاثیه خرگرد با مجموعه مصلای گوهرشاد و مقبره خواجه عبدالله انصاری هرات، می توان یافت. بنابراین، با توجه به این شواهد، در ساخت مدرسه غیاثیه خرگرد و مجموعه مصلای گوهرشاد و مقبره خواجه عبدالله انصاری در هرات، هنرمندان مشترکی نقش داشته اند که سبب این وجوه اشتراک و ایجاد ویژگی های متمایز شده است.

کلیدواژه ها:

دوره تیموری ، کاشی کاری ، نقوش گیاهی و هندسی ، کتیبه ، مدرسه غیاثیه خرگرد ، هرات