تاثیر پیش تیمار زیستی با باکتری های محرک رشد گیاه بر شاخص های جوانه زنی بذر گندم رقم کویر در شرایط تنش شوری

به منظور بررسی اثر پیش تیمار زیستی بذر گندم رقم کویر با باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه (PGPR) بر جوانه زنی و شاخص های رشد گیاهچه رقم متحمل به شوری کویر در شرایط تنش شوری، پژوهشی آزمایشگاهی در بخش تحقیقات بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک موسسه تحقیقات خاک و آب انجام شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار اجرا گردید. سطوح تنش شوری (شاهد: آب شهر با شوری ۳۵/۰، ۶ و ۱۴ دسی زیمنس بر متر) به عنوان فاکتور اول و سطوح پیش تیمار زیستی بذر با سه جدایه باکتریایی از جنس های (As) Azospirillum brasilense Strain OF، Azotobacter chroococcum Strain ۵ (Az) و Pseudomonas fluorescens Strain ۱۶۹ (Ps) (به صورت تلقیح تکی، ترکیبی دو یا سه تایی و شاهد بدون تلقیح) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. آزمایش در ۷۲ واحد آزمایشی (پتری ) روی گندم رقم کویر و تحت شرایط کاملا کنترل شده صورت پذیرفت. صفات اندازه گیری شده شامل درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، درصد آب گیاهچه و شاخص بنیه گیاهچه بودند. نتایج نشان داد اثرات اصلی شوری و باکتری و اثر متقابل آن ها بر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود (p<۰.۰۱). با افزایش شوری از ۳۵/۰ به ۱۴ دسی زیمنس بر متر، شاخص بنیه گیاهچه در تیمار شاهد (بدون تلقیح) به میزان ۶۴ درصد کاهش یافت. با این حال، تیمار ترکیبی سه تایی Az+As+Ps در شرایط بدون شوری، شاخص بنیه گیاهچه را تا ۵۶ درصد افزایش داد. در شوری ۱۴ دسی زیمنس، تیمار ترکیبی دو تایی As+Az توانست شاخص بنیه را تا ۷۵ درصد نسبت به شاهد همان سطح شوری افزایش دهد. همچنین، طول ریشه چه در شرایط شاهد بدون شوری برای تیمار As+Az حدود ۳۶ درصد افزایش یافت و در شوری ۱۴ دسی زیمنس، همین تیمار افزایشی ۶۶ درصدی نشان داد. درصد جوانه زنی نیز در شوری ۱۴ دسی زیمنس برای تیمارهای As+Az، Az+As+Ps و Ps حدود ۳۱ درصد بهبود یافت.

کلیدواژه ها:

تلقیح ترکیبی ، محرک رشد ، بنیه گیاهچه ، سودوموناس ، هم افزایی