بررسی تطبیقی اتحاد نفس و بدن از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا

یکی از مسائل پیچیده فلسفی، شناخت حقیقت انسان و به­ویژه رابطه نفس با بدن است. اتحاد نفس و بدن از جمله مسائلی است که به ­دلیل تجرد نفس و مادی بودن بدن، نظر بسیاری از فلاسفه به­ویژه فیلسوفان اسلامی را به­خود جلب کرده است. موضوع این مقاله تحلیل آرای ابن­سینا و ملاصدرا درباره اتحاد نفس و بدن است. روش تحقیق حاضر به­شیوه توصیفی - تحلیلی است. هر دو فیلسوف ایده قدیم بودن نفس، که از افلاطون به یادگار مانده است، را رد می­کنند. ابن­سینا نفس را در مقام ذات و در مرتبه فعل از زمانی که به بدن ملحق شده است، مجرد می­داند، اما ملاصدرا نفس را در مقام ذات مجرد، ولی در مرتبه پیدایش، قائل به حدوث جسمانی آن است. در این مقاله نشان داده­ایم که سخنان ابن­سینا دارای قوت بیشتری است. زیرا اشکال تبدل ماهیت، که برخی از محققان در فلسفه اسلامی به نظریه ملاصدرا گرفته­اند، بر نظریه ابن­سینا، که نفس را در پیدایش و پس از آن مجرد می­داند، وارد نمی شود. ضمن اینکه رابطه نفس و بدن از نظر ابن­سینا عرضی است، زیرا او نفس را مدبر بدن می­داند، ولی ملاصدرا رابطه نفس و بدن را ذاتی و اتحادی می­داند.

کلیدواژه ها:

Soul ، Body ، Substance ، Accident ، Unity ، نفس ، بدن ، حدوث ، جوهریت ، عرضیت ، اتحاد ، ابن­سینا ، ملاصدرا